"Το πιο σημαντικό ίσως απο τα αφροκεντρικά κείμενα είναι η Κλεμμένη Κληρονομιά, έργο που κυκλοφορεί ευρύτατα από το 1954 οπότε πρωτοεκδόθηκε. Ο συγγραφέας του Τζορτζ Τζ. Μ. Τζέιμς γράφει ότι ο όρος Ελληνική φιλοσοφία καταρχήν είναι λανθασμένος, γιατί τέτοια φιλοσοφία δεν υπάρχει. Ισχυρίζεται πως οι Έλληνες δεν είχαν την έμφυτη ικανότητα που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της φιλοσοφίας, και πως την Ελληνική φιλοσοφία δεν την επινόησαν οι Έλληνες, αλλά οι Μαύροι της Βόρειας Αφρικής, δηλαδή οι Αιγύπτιοι".
Στο βιβλίο του Λενουάρ για την προέλευση του ελευθεροτεκτονισμού, υπάρχει μια εκπληκτική εικονογράφηση της Δοκιμασίας των Τεσσάρων Στοιχείων στα Μυστήρια της Μέμφιδος. Ο καλλιτέχνης υποδηλώνει πως η αξία της είναι διαχρονική, ο διάκοσμος, άμεσα εμπνευσμένος από μία σκηνή του Σήθου, δεν μοιάζει τόσο με υπόγειο χώρο σε πυραμίδα, όσο με φανταστική φυλακή σχεδιασμένη από τον Πινανέζι τον ΙΗ' αιώνα μ.Χ.1 (βλ. πίνακα 4). Οι μασόνοι πίστευαν ότι το τελετουργικό της Μέμφιδος αποτέλεσε το πρότυπο για όλες τις άλλες μυήσεις παγκοσμίως. Κατ' αυτούς η επιρροή των αιγυπτιακών μυστηρίων απλώθηκε σε όλο τον κόσμο με τη φυσική διαδικασία της μίμησης, οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι και πιο τυχεροί αποδέκτες της αιγυπτιακής κληρονομιάς, ενώ οι ίδιοι οι μασόνοι δεν είναι παρά οι τελευταίοι οπαδοί του αρχαίου παγκόσμιου τελετουργικού.
Αυτό όμως το ιδεατό όραμα ενός κόσμου ενωμένου μέσα από την κληρονομιά των Αιγυπτιακών Μυστηρίων, υπέστη τον Κ' αιώνα μια δραματική αλλαγή. Από την παλαιότερη μασονική αντίληψη περί βαθμιαίας εξέλιξης προέκυψε ένας νέος μύθος που δεν παρουσιάζει τους Έλληνες απλώς ως κληρονόμους αρχαιότερων παραδόσεων. Τώρα για πρώτη φορά οι Έλληνες είναι οι κακοί της ιστορίας που έκλεψαν την αιγυπτιακή κληρονομιά και την εμφάνισαν ως δικό τους επίτευγμα.
Η ιδέα πως η χαρακτηριστικότερη από όλες τις αρχαιοελληνικές επινοήσεις, η φιλοσοφία, είναι στην κυριολεξία προϊόν κλοπής ή αντιγραφής, πάει πολύ πιο πέρα από οποιονδήποτε ισχυρισμό περί πολιτισμικής εξάρτησης που διατύπωσε ο Τερασόν ή ο Λενουάρ στα περί Αιγυπτιακών Μυστηρίων. Ούτε καν οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν ήταν τόσο εχθρικοί προς τους Έλληνες όταν προσπαθούσαν ν' αποδείξουν πως δεν είχαν δικές τους πρωτότυπες ιδέες.
Όταν ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς κατηγορούσε τους Έλληνες πως μιμούντο την ιουδαϊκή θρησκευτική σκέψη, πρωταρχική του επιδίωξη ήταν να εξάρει τους Εβραίους, καταδεικνύοντας πως οι μεγάλοι εθνικοί συγγραφείς είχαν εμπνευσθεί από τους ομοτέχνους τους Εβραίους και συμμερίζονταν πολλές από τις σημαντικές τους ιδέες. Ο Κλήμης έγραφε στα Ελληνικά είχε διαβάσει και μελετήσει πολλούς εθνικούς συγγραφείς Έλληνες, και συχνά παραθέτει αποσπάσματα από τα έργα τους. Είχε πλήρη επίγνωση της σημασίας και της μεγαλοφυίας τους, ακόμη και όταν τους περιγελούσε. Αυτό που τον ενδιέφερε δεν ήταν τόσο να μειώσει τους Έλληνες, όσο να προωθήσει τη δική του νέα θρησκεία.
Στο παρόν κεφάλαιο θα δείξω πώς και γιατί η παλιότερη ιδέα της απλής αιγυπτιακής επιρροής έδωσε τη θέση της στην αντίληψη περί εσκεμμένης και ανενδοίαστης συνωμοσίας. Επίσης θα εξηγήσω για ποιο λόγο πιστεύω πως οι νέες αυτές κατηγορίες κατά των Ελλήνων είναι ψευδείς. Όχι μόνο δεν υπήρξε ποτέ «Αιγυπτιακό Μυστηριακό Σύστημα», μα ούτε καν κανένα οργανωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ή κάποιος καθιερωμένος κανόνας βιβλίων αιγυπτιακής φιλοσοφίας που θα μπορούσαν να κλέψουν ή να αντιγράψουν οι Έλληνες.
Μολονότι οι Έλληνες που πήγαιναν στην Αίγυπτο μάθαιναν κάποια πράγματα για την αιγυπτιακή μυθολογία, η φιλοσοφία που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα τον Ε' και τον Δ' αιώνα π.Χ. είναι κατά βάση ελληνική επινόηση. Δεν θα μπορούσε να διαμορφωθεί χωρίς την ικανότητα της ελληνικής γλώσσας να εκφράζει απρόσωπες, αφηρημένες έννοιες και χωρίς τον έντονο ορθολογισμό που χαρακτηρίζει την ελληνική σκέψη. Θα αναφερθώ στα έργα των αφροκεντριστών συγγραφέων πού, θέλοντας να προωθήσουν το δικό τους πολιτισμό, μειώνουν τους αρχαίους Έλληνες και ενθαρρύνουν τους αναγνώστες τους να αντιμετωπίζουν με δυσπιστία όσους από μας πιστεύουν πως οι Έλληνες ήταν οι πατέρες της φιλοσοφίας που ανέκαθεν θεωρείται Ελληνική.
Το πιο σημαντικό ίσως απο τα αφροκεντρικά κείμενα είναι η Κλεμμένη Κληρονομιά, έργο που κυκλοφορεί ευρύτατα από το 1954 οπότε πρωτοεκδόθηκε. Ο συγγραφέας του Τζορτζ Τζ. Μ. Τζέιμς γράφει ότι ο όρος ελληνική φιλοσοφία καταρχήν είναι λανθασμένος, γιατί τέτοια φιλοσοφία δεν υπάρχει. Ισχυρίζεται πως οι Έλληνες δεν είχαν την έμφυτη ικανότητα που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της φιλοσοφίας, και πως την Ελληνική φιλοσοφία δεν την επινόησαν οι Έλληνες, αλλά οι Μαύροι της Βόρειας Αφρικής, δηλαδή οι Αιγύπτιοι. Η θεωρία αυτή του Τζέιμς μοιάζει με εκείνη των εβραίων συγγραφέων της ελληνιστικής περιόδου Αρτάπανου και Αριστόβουλου, που επέμεναν πως ο Πλάτων εμπνεύστηκε τους νόμους του κατευθείαν από το Μωυσή. Ενώ όμως οι Εβραίοι των ελληνιστικών χρόνων ήθελαν απλώς να καταδείξουν πως ο δικός τους πολιτισμός ήταν προγενέστερος του πολιτισμού των κατακτητών τους, ο Τζέιμς διακηρύσσει πως οι Έλληνες είναι όχι μόνο μεταγενέστεροι των Αφρικανών, αλλά και υποδεέστεροι.
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί ο Τζέιμς θέλει να αποδώσει τα ελληνικά επιτεύγματα στους Αιγυπτίους, έστω και αν οι ισχυρισμοί του είναι ιστορικά αστήρικτοι. Σαν όλους τους εθνικιστικούς μύθους η ιδέα της Κλεμμένης Κληρονομιάς εξηγεί τις ταλαιπωρίες του παρελθόντος και ταυτόχρονα γίνεται πηγή εθνοτικής υπερηφάνειας. Ο Χάλφορντ Φέρ-τσαϊλντ, καθηγητής ψυχολογίας και μαύρων σπουδών στο Πίτζερ Κόλετζ της Καλιφόρνιας, μιλάει για τη «μεταμορφωτική επίδραση» που ασκεί στα αφροαμερικανικά ακροατήρια ο μύθος της Κλεμμένης Κληρονομιάς, και αυτό επειδή οι περισσότεροι μαύροι Αμερικανοί ανατράφηκαν σ' έναν πολιτισμό που υποβαθμίζει ή αγνοεί τη δική τους συμβολή. Κατά τον Φέρ-τσαϊλντ, το να μαθαίνουν οι μαύροι πως οι Έλληνες έκαναν τις σημαντικότερες έρευνες τους στην Αφρική τους ενδυναμώνει ώστε να διεκδικήσονν τη θέση που τους αξίζει σαν ισότιμα μέλη της σύγχρονης κοινωνίας.
Μολονότι όμως ο μύθος μπορεί να ενθαρρύνει ή ακόμη και να «ενδυναμώνει» τους αφροαμερικανούς, έχει και μία καταστροφική πλευρά που δεν μπορεί και δεν πρέπει να παραβλέπεται. Πρώτα από όλα τους διδάσκει μία «ιστορία», και όχι την Ιστορία. Δεύτερον υποδηλώνει πως οι αφροαμερικανοί πρέπει να μαθαίνουν μόνον ό,τι οι ίδιοι επιλέγουν να πιστέψουν για το παρελθόν. Έτσι όμως ο αφροκεντρικός μύθος επιδιώκει να τους προστατέψει από το να μάθουν όσα όλες οι άλλες εθνοτικές ομάδες μαθαίνουν και παραδέχονται, δηλαδή το πλήρες φάσμα της ιστορίας τους.
Ποιου λαού της γης η ιστορία έχει μόνον ένδοξες σελίδες; Συνήθως τονίζουμε τα μεγάλα επιτεύγματα των Ελλήνων, όποιος όμως έχει μελετήσει τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό ξέρει πως έκαναν και τρομερά, απερίσκεπτα λάθη. Το να αντιμετωπίζουμε λοιπόν τους Αφροαμερικανούς διαφορετικά από όλον τον υπόλοιπο κόσμο, δεν είναι άραγε κι αυτό μια μορφή διαχωρισμού και συγκατάβασης; Η έμμεση αυτή διάκριση είναι η πιο καταστροφική όψη του αφροκεντρισμού, υπάρχουν όμως και άλλα σοβαρά προβλήματα.
Με το να διδάσκουμε το παραμύθι της Κλεμμένης Κληρονομιάς σαν να ήταν πραγματική ιστορία, κλέβουμε εμείς από τους Αρχαίους Έλληνες και τους σύγχρονους απογόνους τους μια κληρονομιά που δικαιωματικά τους ανήκει. Και αφού μιλάμε για διακρίσεις γιατί να κάνουμε διακρίσεις εναντίον τους; Επιπλέον ο μύθος στερεί από τους Αρχαίους Αιγυπτίους την ίδια τους την ιστορία, και τους κλέβει την πραγματική τους κληρονομιά. Η Αίγυπτος του μύθου της Κλεμμένης Κληρονομιάς είναι μια Αίγυπτος εντελώς ευρωπαϊκή, που επινοήθηκε από έλληνες και ρωμαίους συγγραφείς και διαμορφώθηκε στη Γαλλία του ΙΗ' αιώνα. Τον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό αξίζει να τον θυμόμαστε (και να τον σεβόμαστε) γι' αυτό που πράγματι ήταν και όχι γι' αυτό που κάποιοι Ευρωπαίοι, αρχαίοι και σύγχρονοι, φαντάστηκαν πως ήταν.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Δρ. Μαίρης Λέφκοβιτς
"Η ΜΑΥΡΗ ΑΘΗΝΑ- Μύθοι και πραγματικότητα"|
Εκδόσεις "ΚΑΚΤΟΣ"
