ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΘΕΩΡΗΜΑΤΟΣ
Στο πρώτο Θεώρημα είδαμε ότι ο Θεός, κατά την δημιουργική δραστηριότητά Του, εκφράσθηκε στον κόσμο της ύλης και εμφάνισε το ανθρώπινο όν, σφραγίζοντάς το με την δωρεά της ανόμοιας φυσικής Προσωπικότητας.
Η δημιουργική αυτή έκφραση του Θεού δεν πραγματοποιήθηκε στον αιώνιο Πνευματικό κόσμο, αλλά στον υλικό κόσμο όπου μετέχει και ο παράγων της αρνήσεως (ο οποίος είναι και η αφορμή της εμφανίσεως του επιπέδου της Πτώσεως). Σ' αυτόν λοιπόν τον κόσμο εισέδυσε ο Θεός και επέφερε -- ως τελική έκφρασή Του -- την εμφάνιση του ανθρωπίνου όντος, το οποίο πλέον και Τον αντιπροσωπεύει εδώ ως δική Του αντανάκλαση, ως δική Του εικόνα.
Επομένως το ανθρώπινο όν είναι μαρτυρία του Θεού στον κόσμο· είναι θεία αντανάκλαση που σημειώνει την Θεία Παρουσία.
Όμως στον κόσμο της Πτώσεως κάθε δημιουργική δραστηριότητα του Θεού αντικρούεται από την αντιδραστική και καταστρεπτική εναντίωση του εωσφόρου. Έτσι το ανθρώπινο όν περιορίζεται από την αντίδραση και δεν μπορεί να κάνει το έργο του ελεύθερα. Και καθώς επηρεάζεται η ανθρώπινη δραστηριότητα, αντιστοίχως επηρεάζονται η ανθρώπινη πορεία, το ανθρώπινο μέλλον και το ανθρώπινο πεπρωμένο.
Αυτό ακριβώς έρχεται να μάς αποκαλύψει το Δεύτερο Θεώρημα: ότι στο ανθρώπινο όν επέπεσε ο παράγων του κακού για να ματαιώσει την πορεία του προς την οντοποίηση.
Ι. ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣΌπως μάς απεκάλυψε το πρώτο Θεώρημα, η προσωπικότητα είναι δωρεά του εν ημίν Θεού, ο Οποίος μάς παρέχει τα ιδιάζοντα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την φυσική μας προσωπικότητα, με την αξιοποίηση των οποίων θα αποκτήσουμε συνείδηση της Αληθείας και θα συνδεθούμε με Αυτόν. Η όλη παρουσία της Προσωπικότητας -- τόσο ως ιδιάζοντα χαρακτηριστικά, όσο και ως συνείδηση -- μαρτυρεί την παρουσία του Ιδίου του Θεού στον άνθρωπο.
Τούτο συνεπάγεται ότι κάθε δραστηριότητα του ανθρωπίνου όντος σύμφωνη με την ιδιαίτερή του προσωπικότητα συνιστά προέκταση της Θείας Δραστηριότητας, οπότε θα πρέπει να εμφανίζει Έργο δημιουργικό.
Αντιθέτως, εάν η εν λόγω δραστηριότητα ευρίσκεται έξω από τα πλαίσια της προσωπικότητας, δεν αποτελεί προέκταση Θείας Δραστηριότητας -- δεν έχει ως αποτέλεσμα Έργο δημιουργικό -- αλλά είναι δραστηριότητα αρνητική.
«Δημιουργικό Έργο είναι το αποτέλεσμα κάθε δραστηριότητας η οποία υπηρετεί πάντοτε -- άμεσα ή έμμεσα -- την εμφάνιση της Ζωής».
Ως έργο που συμβάλλει στην εμφάνιση Ζωής νοείται η δημιουργία συνθηκών οι οποίες θα διευκολύνουν τα ανθρώπινα όντα να συνειδητοποιούν την Αλήθεια, να εκδηλώνουν την προσωπικότητά τους και να εκπληρώνουν τον σκοπό της υπάρξεώς τους. Διότι όταν οντοποιηθή ο άνθρωπος, τότε πραγματικά ζη.
Τί δημιουργεί ο Θεός; Ζωή. Είναι Ζωή και δημιουργεί Ζωή: Όντα ζώντα. Στον μεν Πνευματικό Κόσμο τούτο γίνεται άμεσα· στον κόσμο όμως της Πτώσεως, όπου υπάρχει εγκατεστημένος και ο αντιδραστικός παράγων, το αποτέλεσμα της Θείας Δημιουργικότητας -- το αν δηλαδή τελικώς θα οντοποιηθή ο άνθρωπος -- εξαρτάται από την ελεύθερη ανθρώπινη πρωτοβουλία.
Τα ανθρώπινα όντα έχουν δημιουργηθή για να ζήσουν αφ' εαυτών μόνον εφ' όσον το θελήσουν και πραγματώσουν την αυτοδημιουργία τους, βιώνοντας τον εν αυτοίς Θεό και εκφραζόμενα εμπράκτως σε έργο δημιουργικό.
Διαδήλωση λοιπόν της Προσωπικότητας σημαίνει παρουσία έργου στον εξωτερικό κόσμο μέσα στο πλαίσιο της Προσωπικότητας· έργου βοηθείας, έργου δημιουργικού, έργου που υπηρετεί αμέσως ή εμμέσως την εμφάνιση της Ζωής.
Στην πρωτότυπη εκφώνηση του Θεωρήματος στην γαλλική γλώσσα, το ρήμα που χρησιμοποιείται εν προκειμένω είναι affirmer. Κατά λέξη σημαίνει (επι)βεβαιώνω. Εάν αποδόθηκε ως διαδηλώνω, τούτο κατά την γνώμη μας δεν αποτελεί αστοχία, για τον εξής λόγο:
Διαδήλωση είναι η δια του έργου αντικειμενική μαρτυρία της προσωπικότητας.
Βεβαίωση, από την άλλη, είναι η δια του έργου επιβεβαίωση της προσωπικότητας.
Δηλαδή, η παρουσία έργου επιτελεί διπλό ρόλο: προς μεν το περιβάλλον, μαρτυρεί την προσωπικότητα. Προς δε τον άνθρωπο που πραγματοποίησε το έργο, επιβεβαιώνει την προσωπικότητα.
ΙΙ. ΕΚΔΗΛΩΣΗ & ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣΕκδήλωση της Προσωπικότητας είναι η εμφάνισή της σ' ένα περιβάλλον.
Εάν η εν λόγω εκδήλωση αποτελέσει την βάση για την πραγματοποίηση έργου, το οποίο παραμένει στο περιβάλλον και βεβαιώνει την προσωπικότητα του ανθρώπου, τότε έχουμε διαδήλωση της Προσωπικότητας.
Στην μεν εκδήλωση εμφανίζουμε την προσωπικότητά μας εντός του ψυχικό - πνευματικού «χώρου» του περιβάλλοντος της ανθρωπότητας, ενώ στην διαδήλωση η προσωπικότητά μας βεβαιώνεται από το Έργο το οποίο πραγματοποιήσαμε και το οποίο παραμένει και μαρτυρεί γι'αυτήν.
ΙΙΙ. ΟΙ ΕΝ ΔΥΝΑΜΕΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣΤο ανθρώπινο όν κατέχει σώμα, ψυχή και πνεύμα ούτως ώστε αυτό να συναλλάσσεται με τους τρεις κόσμους του Παντός και να επιτελέσει το έργο του στον κόσμο της ύλης.
Κάθε μία από τις τρεις αρχές -- πνεύμα, ψυχή και σώμα -- έχει ορισμένες δικές της ιδιότητες εκ φύσεως και κατασκευής.
Α. Οι εν Δυνάμει Ικανότητες των Επενδυμάτων
1. Οι εν Δυνάμει Ικανότητες του Σώματος
Προκειμένου να συναλλαγή με τον κόσμο της ύλης, το ανθρώπινο όν χρησιμοποιεί το υλικό σώμα του μέσω:
των Πέντε Αισθήσεων·
της Κινήσεως· και
της Ομιλίας.
Μέσω των Πέντε Αισθήσεων σχηματίζονται οι εντυπώσεις στο υλικό σώμα, καθώς ο εξωτερικός κόσμος αποτελεί πηγή ερεθισμάτων για τις αισθήσεις. Οι εντυπώσεις αυτές, δια της ψυχής, καταλήγουν να εμπνεύσουν το πνεύμα ως ιδέες, να δημιουργήσουν συνείδηση ή να παραμείνουν ως γνώση.
Με την Κίνηση και την Ομιλία το ανθρώπινο όν υλοποιεί τις αποφάσεις του στην εξωτερικότητα.
2. Οι εν Δυνάμει Ικανότητες της Ψυχής
Η ανθρώπινη ψυχή, φύσεως αιθερίας, νοείται ως ρεύμα. Δεν έχει υλική μορφή.
Η ψυχή γενικώς υπηρετεί την επικοινωνία μεταξύ του Πνευματικού Κόσμου και του υλικού κόσμου. Συγχρόνως η ατομική ψυχή επιτρέπει στον άνθρωπο να επικοινωνεί με την Παγκόσμια Ψυχή.
Όπως το υλικό σώμα επικοινωνεί με τον εκτός αυτού υλικό κόσμο δια της ανταλλαγής ύλης, αναλογικώς η ατομική ψυχή επικοινωνεί με την παγκόσμια ψυχή δια της λεγομένης ψυχικής ή αιθερικής επηρείας.
Το ανθρώπινο όν αξιοποιεί την ψυχή μέσω των τριών εν δυνάμει ικανοτήτων της:
την Δεκτικότητα·
την Αισθαντικότητα· και
την Μεταφορικότητα.
Με την Δεκτικότητα, η εντύπωση που σχηματίσθηκε στο σώμα από τα ερεθίσματα του εξωτερικού κόσμου παραλαμβάνεται από την ψυχή.
Με την Αισθαντικότητα η παραληφθείσα εντύπωση προκαλεί στην ψυχή ένα αντίστοιχο αίσθημα, που γίνεται πλέον ψυχική κατάσταση.
Με την Μεταφορικότητα το αίσθημα αυτό μεταφέρεται προς το πνεύμα.
Δια της ιδίας οδού, οι παρορμήσεις του ανθρωπίνου όντος, ως ιδέες του πνεύματος, παραλαμβάνονται από την ψυχή όπου γίνονται αισθήματα και τέλος μεταβιβάζονται στο σώμα για να υλοποιηθούν στο εξωτερικό περιβάλλον μέσω των εν δυνάμει ικανοτήτων του σώματος.
3. Οι εν Δυνάμει Ικανότητες του Πνεύματος
Το πνεύμα έχει ως αντικείμενό του την ιδέα. Λαμβάνει την εσοδεία του σώματος δια της ψυχής και συλλαμβάνει την ιδέα που του προβάλλεται. Το έργο τούτο πραγματοποιείται δια των τριών εν δυνάμει ικανοτήτων του πνεύματος:
της Φαντασίας·
της Θελήσεως· και
της Ισχύος.
Η Φαντασία δια της σκέψεως συλλαμβάνει την ιδέα που προέρχεται από την εντύπωση ή την επήρεια. Η Θέληση βεβαιώνει και προσδιορίζει (καθορίζει) την συλλειφθείσα ιδέα. Η Ισχύς, δια της δράσεως, εισάγει την ιδέα στην οδό της εκτελέσεως, της υλοποιήσεως.
Οι αρετές αυτές... εκδηλώνονται ως... και έχουν ως αποτέλεσμα:
1. Φαντασία 4. Σκέψη 7. Σύλληψη
2. Θέληση 5. Λόγος ή Βεβαίωση 8. Προσδιορισμός
3. Ισχύς 6. Δράση 9. Εκτέλεση
Θα πρέπει να τονισθή ότι και οι τρεις αυτές εν δυνάμει ικανότητες ή αρετές αναφέρονται στο πνεύμα του ανθρώπου, αν και η Θέληση αντανακλάται στην ψυχή ως επιθυμία, η δε Ισχύς αντανακλάται στο σώμα ως σωματική ρώμη.
Β. Ο Δυναμισμός των εν Δυνάμει Ικανοτήτων
Εάν το ανθρώπινο όν δύναται να χρησιμοποιεί τις ικανότητές του, το οφείλει στο πνεύμα του.
Το πνεύμα νοείται ως δύναμη. Εάν το πνεύμα του ανθρώπου απουσίαζε, η ψυχή και το σώμα θα ήσαν νεκρά. Η παρουσία του πνευματικού στοιχείου στον άνθρωπο συνιστά τον τριπλο Δυναμισμό, μέσω του οποίου εκείνος μπορεί να δρά και να χρησιμοποιεί τις ικανότητες των επενδυμάτων του.
Γ. Η Λειτουργία των εν Δυνάμει Ικανοτήτων
Όταν το ανθρώπινο όν εσοδεύει εμπειρία, το κάνει χρησιμοποιώντας τις εν δυνάμει ικανότητες του πνεύματος, της ψυχής και του σώματος, οι οποίες του επιτρέπουν να συναλλάσσεται με τους κόσμους. Αλλά και όταν εκφράζεται, και πάλι μεταχειρίζεται τις εν δυνάμει ικανότητές του.
Αυτές λοιπόν δύνανται να θεωρηθούν ως οι δίοδοι, δια των οποίων ο άνθρωπος είτε μεν αποκτά εμπειρία, είτε δε εκφράζεται προς τον εξωτερικό κόσμο. Κατά συνέπειαν, εάν ο αρνητικός παράγων τις παγιδεύσει, τότε ο άνθρωπος βυθίζεται στην πλάνη. Διότι και η εμπειρία του θα είναι πεπλανημένη (νοθευμένη), αλλά και κάθε του έκφραση θα είναι σφραγισμένη από το κακό.
Είναι λοιπόν σκόπιμο να εξετάσουμε την όλη λειτουργία του ανθρωπίνου όντος, τον μηχανισμο της εμπειρίας και τον τρόπο με τον οποίον μπορούν να δεσμευθούν από το κακό οι εν δυνάμει ικανότητες.
Ερχόμενος στον κόσμο, ο άνθρωπος διαθέτει ελεύθερη θέληση και κρίση· είναι ελεύθερος ή να επιλέξει τα προσφερόμενα από τον Θεό ή να παγιδευθή από τον αντίπαλο και να πέσει στην πλάνη.
Εάν δεχθή την θέση, τα εκ Θεού, τότε οι ιδιότητες του πνεύματος, της ψυχής και του σώματος -- λόγω του Νόμου της Ομοιογενείας -- πληρούνται με Πνεύμα Θεού. Παραλαμβάνουν την εντύπωση από τον εξωτερικό κόσμο μέσω του σώματος· η ψυχή δέχεται την εντύπωση, την μετατρέπει σε συναίσθημα και το προβάλλει στο πνεύμα· το οποίο συλλαμβάνει την προβαλλομένη ιδέα.
Σ' αυτή την περίπτωση ο άνθρωπος εσοδεύει από τον κόσμο μόνον το Καλό, το οποίο τελικώς θα καταλήξει σε Συνείδηση.
Εάν όμως ο άνθρωπος στραφή προς το κακό, προς την άρνηση, τότε οι εν δυνάμει ικανότητές του παγιδεύονται από τον αντίπαλο και χρησιμοποιούνται από αυτόν για τους δικούς του σκοπούς. Εσοδεύουν από τον κόσμο μόνον το κακό, το οποίο -- προβαλλόμενο στον άνθρωπο -- αντί ν' αυξάνει την Συνείδησή του προς την Αλήθεια, του προσθέτει ένα βάρος συνειδήσεως, υπό το οποίο πλέον αυτός ζη και από το οποίο επηρεάζεται.
Δ. Το αποτέλεσμα της Λειτουργίας των εν Δυνάμει Ικανοτήτων: Συνείδηση ή Βάρος Συνειδήσεως
Εδώ στον κόσμο, το επίκεντρο όλων είναι ο άνθρωπος. Χάριν αυτού δημιουργούνται οι συνθήκες που τον περιβάλλουν. Χάριν αυτού κατέρχεται το Θείον και του συμπαρίσταται. Για τον αφανισμό αυτού ενδιαφέρεται ο παράγων του κακού.
Ο άνθρωπος συγκεντρώνει και συμπυκνώνει την Ιδέα του Θεού, η οποία πορεύεται για να καταλήξει στην γέννηση ενός Όντος στον Πνευματικό Κόσμο.
Η σκοπιμότητα της εμφανίσεως του ανθρώπου στον κόσμο είναι αφ' ενός η υπηρέτηση της δημιουργικής εκφράσεως του Θεού με την γένεση Όντος και αφ' ετέρου η αποκατάσταση της τάξεως που διαταράχθηκε από την εωσφορική πτώση.
Ο Θεός έθεσε τον άνθρωπο στην τροχιά αυτήν και του έδωσε όλα τα μέσα και τις συνθήκες για να επιτελεσθή ο ανωτέρω σκοπός. Τα μεν μέσα είναι:
η κρίση,
η ελεύθερη Θέληση και
η παρόρμηση.
Οι δε συνθήκες είναι συνθήκες προστασίας και βοηθείας, πάντοτε εντός του πλαισίου της διαφυλάξεως της ελευθερίας. Κι όλα τούτα δίδονται ούτως ώστε να αποκτήσει ο άνθρωπος συνείδηση της Θείας Ιδέας την οποία ο ίδιος εκφράζει, να δημιουργήσει την προσωπικότητά του και -- κατέχοντας πνεύμα -- να καταστή Όν στον Πνευματικό Κόσμο.
Ευρισκόμενο όμως το ανθρώπινο όν στον κόσμο της πτώσεως, υφίσταται μίαν αντίδραση από τον εωσφορικόν παράγοντα, ο οποίος -- επιτιθέμενος -- προσπαθεί να εμποδίσει ακριβώς αυτή την απόκτηση συνειδήσεως και -- δια της πλάνης -- να του φορτώσει συνειδησιακά βάρη, υπό τα οποία (το ανθρώπινο όν) να παρεκκλίνει και να καταλήξει σε αδιέξοδο.
Συνείδηση, όπως έχουμε πεί, είναι η αντίληψη της Αληθείας από τον άνθρωπο και η βίωσή του εν αυτή.
Το συνειδησιακο βάρος υποχρεώνει το όν μας να βυθίζεται στο σκότος. Είναι το αποτέλεσμα των αντιδραστικών επιθέσεων του κακού επάνω στον άνθρωπο και μετατοπίζει την δυνατότητα της αντιλήψεώς του από το Φως της Αληθείας στο σκότος της πλάνης.
Η πλάνη -- το κύριο μέσον του αντιπάλου -- είναι μία πίστη· είναι το εκλαμβάνειν το ψευδές ως αληθές.
Η δυνατότητα αντιλήψεως του ανθρώπου μπορεί να παρομοιασθή με έναν δείκτη, ο οποίος κινείται κατά την κατακόρυφη διεύθυνση. Όταν ο δείκτης ευρίσκεται στο άνω μέρος, όπου επικρατεί η συνείδηση, ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται την Αλήθεια και αφ' ενός λαμβάνει αποφάσεις οι οποίες τελούν υπό το Φως της Αληθείας, αποφάσεις δημιουργικές, αφ' ετέρου εσοδεύει έξωθεν εμπειρία καλού. Ως αποτέλεσμα, ο άνθρωπος υψώνεται περαιτέρω σε συνείδηση.
Αντιθέτως, εάν υπό τα βάρη της συνειδήσεώς μας ο δείκτης παρασυρθή προς το σκότος, τότε οι αποφάσεις που θα ληφθούν δεν θα έχουν δημιουργικό αποτέλεσμα. Οι εν δυνάμει ικανότητες είτε θα υπηρετήσουν προς τα έξω πράξεις καταστρεπτικές, είτε θα προσλάβουν έξωθεν εμπειρία κακού, με αποτέλεσμα νέα πλάνη, περαιτέρω καταβύθιση στο σκότος, επιδείνωση της υποδουλώσεως του ανθρώπου.
ΙV. Η ΤΡΟΧΟΠΕΔΗ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΑ. Η εγκατάσταση της Ελαττωματικότητας
Εκείνος ο οποίος, αντί ν' αποκτά συνείδηση, φορτώνεται βάρη, δεν δημιουργεί προσωπικότητα, αλλά υποδουλώνεται στην ελαττωματικότητα.
Η ελαττωματικότητα είναι η άρνηση της Προσωπικότητας και εγκαθίσταται στον άνθρωπο ως αποτέλεσμα της υποδουλώσεώς του στα συνειδησιακά βάρη.
Κι όπως ακριβώς ο άνθρωπος που αποκτά συνείδηση, δημιουργεί την προσωπικότητά του και εκδηλώνει τα προτερήματα, τις ποιότητες, τις αρετές και τα χαρίσματά του, παρομοίως εκείνος που βαρύνει την συνείδησή του υποδουλώνεται στην ελαττωματικότητα και εκφράζει τα διάφορα ελαττώματα.
Με άλλα λόγια, η ελαττωματικότητα είναι κατάσταση του όντος, τα δε διάφορα ελαττώματα είναι οι εκφράσεις της.
1. Το περιβάλλον των Νόμων που πλαισιώνει το Ανθρώπινο Όν ως Δημιούργημα
Από μίας απόψεως, το περιβάλλον της Δημιουργίας, εντός του οποίου εμφανίζεται ο άνθρωπος, είναι ένα περιβάλλον Νόμων, μία Νομοτέλεια ασύλληπτη σε πολλαπλότητα και συσχετισμούς. Οι Νόμοι που διέπουν το Πάν δηλώνουν την δράση του Θεού μέσα στους Κόσμους.
Τρεις είναι οι βασικοί Νόμοι που πλαισιώνουν το ανθρώπινο όν ως δημιούργημα στον κόσμο της ύλης:
α. Ο Νόμος της Θείας Προνοίας
«Είναι η δράση των Θείων Δυνάμεων στην Δημιουργία»· έχει ως έργο την βοήθεια, προστασία και καθοδήγηση του ανθρώπου, από την εμφάνισή του μέχρι την τελική του οντοποίηση. Ο Νόμος αυτός δρά κατόπιν εκκλήσεως, προκειμένου να διαφυλάσσεται η ανθρώπινη Ελευθερία.
Πρβλ: "Αιτείτε και δοθήσετε υμίν, ζητείτε και ευρήσετε, κρούετε και ανοιγήσεται υμίν" (Λουκ. 11.9,10).
β. Ο Νόμος του Πεπρωμένου
Έργο του Νόμου αυτού είναι η -- μέσω της δράσεως του Νόμου της Ανταποδόσεως -- διαμόρφωση των μελλοντικών συνθηκών, εντός των οποίων θα βρεθή ο άνθρωπος αργά ή γρήγορα και θα κληθή να λάβει τις αποφάσεις του επάνω στην οδό της τελειώσεώς του.
Το Πεπρωμένο είναι συνάρτηση των πράξεων του ανθρώπου στο παρελθον και στο παρόν.
«Είναι η δράση των ανθρωπίνων δυνάμεων μέσα στην Δημιουργία».
γ. Ο Νόμος του Μοιραίου
«Είναι το απρόσωπο και γενικό αποτέλεσμα της δράσεως των κοσμικών δυνάμεων μέσα στην Δημιουργία»· π.χ. σεισμός.
2. Η διαδρομή του Ανθρωπίνου Όντος
α. Σταδιο Πρώτο: Κατασκευή
Σύλληψη - Κυοφορία - Γέννηση
Κατά την σύλληψη συντελείται η πνευματική συγκρότηση του ανθρωπίνου όντος. Κατά την ιδεατή αυτή στιγμή μία έκφραση της Θείας Ιδέας «Άνθρωπος» -- μία Θεία Όψη -- έρχεται σε επαφή με τον κόσμο της ύλης και παρέχει στον άνθρωπο τα προτερήματα (αρετές) που θα συγκροτήσουν το πνεύμα του· ο δε αντίπαλος αντιδρά με όλα εκείνα τα αρνητικά στοιχεία -- τα μειονεκτήματα -- που θα επιβαρύνουν τον συγκεκριμένον άνθρωπο.
Κατά την κυοφορία πραγματοποιείται η υλική διάπλαση του ανθρωπίνου όντος. Κι εδώ έχουμε την παρουσία και την δραστηριότητα των δύο παραγόντων. Ο Θεός, μέσω των Νόμων της διαπλάσεως της μορφής του δημιουργήματός του, προωθεί την ολοκλήρωση της σωματικής του κατασκευής, ενώ το κακό, αντιδρώντας μέσω κληρονομικότητας είτε εξωτερικών παρεμβάσεων, προσπαθεί να παρεμποδίσει και να ματαιώσει την κανονική ανάπτυξη του σώματος.
Κατά την γέννηση συντελείται η διαμόρφωση του τρίτου και τελευταίου απαραιτήτου στοιχείου για την ολοκλήρωση της κατασκευής του ανθρωπίνου όντος: της ψυχής. (Κατά την κυοφορία το υπό κατασκευήν ανθρώπινο όν δεν διαθέτει ακόμη δική του ατομική ψυχή). Εδώ, το μεν Θείο παρέχει τις ευεργετικές επήρειες που θα σφραγίσουν την ψυχή με όλα εκείνα τα γνωρίσματα τα οποία συντονίζουν την ψυχή με το Καλό (τα οποία περικλείονται στην έννοια της Γαλήνης), το δε κακό προσβάλλει την ανθρώπινη ψυχή σφραγίζοντάς την με όλες εκείνες τις τάσεις που λέγονται «ψυχικές αδυναμίες» και έχουν ως αποτέλεσμα να κρατούν την ψυχή του ανθρώπου σε κατάσταση ταραχής.
β. Στάδιο Δεύτερο: Πορεία
Εμφάνιση του ανθρωπίνου Εγώ - Πάλη - Τελείωση
Με την ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου -- της κατασκευής του ανθρωπίνου όντος -- εμφανίζεται το ανθρώπινο Εγώ. Τούτο είναι ο πνευματικός πυρήνας, το αποτύπωμα της Ιδέας την οποίαν εξέφρασε ο Θεός στην περίπτωση του συγκεκριμένου ανθρωπίνου όντος. Στο Εγώ αφορούν όλα όσα αναφέρονται στον άνθρωπο σχετικά με την πορεία του. Αυτό θα καταστήσει αιωνία την έκφραση της Ιδέας και θα καταστή αθάνατο. Το Εγώ δεν είναι Όν, έχει όμως τις δυνατότητες να γίνει Όν υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Μόλις το Εγώ εμφανισθή, αρχίζει η πάλη. Αυτή η πάλη δεν γίνεται μεταξύ Θεού και αντιπάλου απ' ευθείας, αλλά λαμβάνει χώραν μέσω του Εγώ, το οποίο -- στερούμενο συνειδήσεως -- προσπαθεί ν' ανταποκριθή. Από αυτό εξαρτάται η όλη του πορεία και το πεπρωμένο του.
Όποτε το Εγώ νικά, μετακινείται ανοδικώς στην οδό της τελειώσεως. Όποτε πλανάται, παγιδεύεται από το κακό και παραμένει ατελές.
γ. Στάδιο Τρίτο: Έκβαση
Τέλος της Κοσμικής Ζωής - Αποκόμιση των Πράξεων - Οντοποίηση ή Δεύτερος Θάνατος
Με τον φυσικό θάνατο το ανθρώπινο όν περνά στον αιθερικό κόσμο, όπου φέρει μαζύ του το αποτέλεσμα των πράξεών του, το ηθικό καταστάλαγμα της όλης γηίνης ζωής του, με μία λέξη: τον βαθμό της Αγνότητός του. Βάσει του Νόμου της Ομοιογενείας, κατατάσσεται σε αντίστοιχη βαθμίδα του αιθερικού επιπέδου, ανωτέρα ή κατωτέρα.
Εάν μεν βρεθή στο Ανώτερο Αιθερικό, τότε γίνεται δεκτο από τον Πνευματικό Κόσμο, όπου εντάσσεται αιωνίως, ως Όν· διαφορετικά, δέχεται την δράση των αδυσσώπητων Νόμων του κατωτέρου αιθερικού και υφίσταται τον λεγόμενο δεύτερο θάνατο.
3. Η σημασία των προδιαθέσεων
Βάσει των όσων αναφέραμε, φαίνεται σαφώς ότι ο άνθρωπος δεν ευθύνεται για τις προδιαθέσεις με τις οποίες εμφανίζεται στον υλικό κόσμο. Αυτές είναι αποτέλεσμα της Θείας δωρεάς, όπως και της αντιδραστικής παρεμβάσεως. Ο μεν Θεός παρέχει:
τα πνευματικά προτερήματα·
τις ευνοϊκές αιθερικές σφραγίδες στην ψυχή· και
το υπόβαθρο της υγιείας στο σώμα,
ο δε αντίπαλος εναντιώνεται και φορτώνει τον άνθρωπο -- στο στάδιο της κατασκευής του -- με:
τα πνευματικά ελαττώματα,
τις δυσμενείς αιθερικές επήρειες στην ψυχή και
την ασθενικότητα του σώματος.
Οι προδιαθέσεις δεν αποτελούν ελαττώματα. Τα ελαττώματα επηρεάζουν την συνείδηση και εξαρτώνται από τις αποφάσεις του ιδίου του ανθρώπου. Οι προδιαθέσεις όμως δεν επηρεάζουν την συνείδησή του. Είναι συνθήκες τις οποίες ο άνθρωπος βιώνει ως ροπές, ως τάσεις.
Οι προδιαθέσεις είναι αποτέλεσμα της δράσεως αφ' ενός μεν του Νόμου της Θείας Προνοίας, αφ' ετέρου δε του Νόμου του Μοιραίου· αποτελούν ένα πρώτο «περιβάλλον» εντός του οποίου καλείται ο άνθρωπος να δράσει, κινώντας τον τρίτο βασικό Νόμο, τον Νόμο του Πεπρωμένου.
Οι προδιαθέσεις λοιπόν είναι οι ατομικές συνθήκες εντός των οποίων το Εγώ καλείται να δημιουργήσει την προσωπικότητά του. Κι ο άνθρωπος μπορεί ακόμη και τις δυσμενείς προδιαθέσεις του να τις κυριαρχήσει και να περιορίσει την επιβραδυντική (για την πνευματική του πόρευση) παρουσία τους, αλλ' αυτό θα γίνεται καθώς θα υψώνεται στην τελείωσή του και θα αποκτά Συνείδηση.
Β. Ελαττωματικότητα και Ελαττώματα
Η ελαττωματικότητα είναι το βάρος το οποίο επιβαρύνει την συνείδηση· μεταθέτει τον δείκτη της αντιληπτικότητας του πνεύματος από τον κατακτηθέντα βαθμό συνειδήσεως, στο σκότος της ασυνειδησίας. Αποτέλεσμα: Εις το εξής ο άνθρωπος βλέπει δια μέσου του πρίσματος της ελαττωματικότητας.
Η ελαττωματικότητα δεν είναι αποτέλεσμα μίας και μόνον κακής πράξεως, αλλά αποτέλεσμα της επαναλήψεως κακών πράξεων. Τότε δημιουργείται κατάσταση ελαττωματικότητας.
Η μεν ελαττωματικότητα είναι το αποτέλεσμα στο ανθρώπινο όν των επιθέσεων του κακού -- ως βάρη της συνειδήσεώς του -- τα δε ελαττώματα είναι οι εκφράσεις της ελαττωματικότητάς του.
Διανοητικά ελαττώματα είναι οι εκφράσεις της ελαττωματικότητας οι οποίες υποδουλώνουν τις εν δυνάμει ικανότητες του πνεύματος. Η διάνοια -- όπου λαμβάνει χώραν η κατεργασία των σκέψεών μας -- χαρακτηρίζεται από αυτά τα ελαττώματα. Τέτοιο νοητικά ελαττώματα είναι ο φανατισμός, η αχαριστία, η αλαζονεία.
Ηθικά ή ψυχικά ελατώματα είναι όσα προκαλούν αναστατώσεις της ψυχής: η ζηλοφθονία, η οργή, η οξυθυμία...
Τα σωματικά ελαττώματα αφορούν στο σώμα· οι κακές έξεις -- κάπνισμα, αλκοολισμός -- αποτελούν παραδείγματα τέτοιων ελαττωμάτων.
Παρά την ανωτέρω κατηγοριοποίηση, όμως, τα ελαττώματα μιάς υποστάσεως συνήθως επιδρούν και σε άλλη. Ο αλκοολισμός, επί παραδείγματι, αν και αποτελεί σωματικό ελάττωμα, επηρεάζει και τον συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου και την σκέψη του.
Ένας άνθρωπος δεν μπορεί μεν να έχει καθαρή αντίληψη των δικών του ελαττωμάτων, αφού η ελαττωματικότητα χαρακτηρίζεται από την πλάνη· αλλά εύκολα διακρίνει τα ελαττώματα των άλλων! Εάν τούτο αξιοποιηθή δια της Αγάπης και της αμοιβαιότητας, τότε ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα να αντιληφθή τα δικά του ελαττώματα και να εργασθή για την απαλλαγή του από αυτά.
Γ. Οι συνέπειες της Ελαττωματικότητας
Ζώντας στα πλαίσια της ελαττωματικότητας και υπακούοντας στις υπαγορεύσεις του αντιδραστικού παράγοντος, ο άνθρωπος διατηρεί την δυνατότητα της ελευθέρας Θελήσεως και κρίσεως· λαμβάνει αποφάσεις, όμως τα συνειδησιακά του κριτήρια είναι βεβαρυμένα από την ελαττωματικότητα, οπότε οι αποφάσεις του είναι εσφαλμένες.
Η εγκατάσταση της ελαττωματικότητας στον άνθρωπο έχει χαρακτήρα μονιμότητας, επειδή η ελαττωματικότητα εκμηδενίζει τα περιθώρια ελευθερίας του ανθρώπου· ο άνθρωπος σύρεται να διαπράττει σφάλματα.
Η επίμονη επανάληψη ενός σφάλματος αποκαλύπτει ελάττωμα, το οποίο με την σειρά του οδηγεί στην διαπίστωση της υποδουλώσεως -- σε κάποιον βαθμό -- στην ελαττωματικότητα.
Τα σφάλματα διενεργούνται δια των εν δυνάμει ικανοτήτων. Μέσω αυτών καθίσταται φανερή η αιχμαλωσία του Εγώ στην ελαττωματικότητα· μέσω αυτών όμως ο άνθρωπος θα οδηγηθή στην απελευθέρωσή του. Διότι δι' αυτών των «οδών» αφ' ενός λαμβάνει την εμπειρία του, αφ' ετέρου προωθεί την Θέλησή του.
Πολλές φορές κάποιος γνωρίζει το σφάλμα του -- π.χ. ο καπνιστής -- αλλ' εν τούτοις δεν μπορεί να κυριαρχήσει επί του εαυτού του, διότι το Εγώ του έχει παγιδευθή, έχει υποδουλωθή στην ελαττωματικότητα.
Εν προκειμένω πρέπει να γίνει σαφής η διάκριση μεταξύ λογικής αφ' ενός και συνειδήσεως αφ' ετέρου. Η λογική λειτουργεί βάσει της γνώσεως, ενώ η συνείδηση είναι αποτέλεσμα μεταμορφώσεως (αλλαγής καταστάσεως) του Εγώ.
Δ. Η καταπολέμηση της Ελαττωματικότητας
Εάν κάποιος είναι ασθενής, δεν αρκεί να συγκαλύψει ή να ανακουφίσει τα συμπτώματα της ασθενείας του· οφείλει να θεραπεύσει την ίδια την ασθένεια.
Η συνειδησιακή ασθένεια της ελαττωματικότητας, λοιπόν, δεν καταπολεμάται κλείνοντας απλώς εξωτερικώς τις πληγές των ελαττωμάτων.
Αφού είναι κατάσταση, οφείλει ν' αντιμετωπισθή με μία νέα κατάσταση: δια της εγκαθιδρύσεως εντός ημών της Αγάπης. Μόνον τότε το κακό αποκαθαίρεται από την ρίζα του. Διότι η Αγάπη δεν αποτελεί πρόσφορο έδαφος όπου μπορούν να φυτρώσουν οι ελαττωματικές εκδηλώσεις.
V. Η ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΝ ΔΥΝΑΜΕΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ.Ο άνθρωπος βιώνει την ελαττωματικότητα ταυτοχρόνως σε δύο -- θα λέγαμε -- διαστάσεις: από την μία πλευρά, ως διακεκριμένο άτομο, υποφέρει από τα δικά του ατομικά βάρη· από την άλλη, ως μέλος της ανθρωπότητας, συνδέεται με τα βάρη που μαστίζουν την ανθρωπότητα συνολικώς.
Οι προκαταλήψεις, οι διάφορες θεωρίες και οι δογματικές απόψεις αποτελούν βάρη που επιβαρύνουν την ανθρωπότητα, επομένως και κάθε όν που γεννάται μέσα σ' αυτήν. Υποκαθιστούν την συνείδηση του ανθρώπου -- θα λέγαμε ότι αποφασίζουν αυτά για λογαριασμό του -- και ο άνθρωπος, αντί να εκδηλώνει στο περιβάλλον την ανόμοια προσωπικότητά του, κινείται κάτω από τις υπαγορεύσεις αυτών.
Οι προκαταλήψεις, οι θεωρίες και οι δογματικές απόψεις οδηγούν τον άνθρωπο όχι απλώς σε εσωτερική αποσύνθεση, ατομικώς, αλλά εγκαθιστούν την εχθρότητα και την διαίρεση μεταξύ των ανθρώπων.
Γι' αυτό ο άνθρωπος πρέπει να απελευθερωθή από όλα αυτά: τόσο από τα βάρη που βαρύνουν την ανθρωπότητα ως κατεστημένη νοοτροπία, όσο και από τα ατομικά του βάρη.
Επίλογος
Ο Θεός δημιούργησε τους κόσμους βάσει Νόμων. Τα πάντα διέπονται από Νόμους. Εάν ο άνθρωπος βρέθηκε υπόδουλος στο κακό, είναι διότι παρέβη τον Νόμο της ζωής του. Απομακρυνόμενος από το πλαίσιο του Νόμου της Ζωής, οδεύει προς τον θάνατο, προς την οντολογική του εκμηδένιση.
Η επιστροφή του ανθρώπου στην Θεία Νομοτέλεια ανευρίσκεται σε μία απλή και μοναδική λέξη: στην Αγάπη.
Η Αγάπη είναι εκείνος ο Νόμος που ενοποιεί, που συνδέει τα μέρη και εμφανίζει την έννοια της Μονάδος στα πολλά.
Η Αγάπη είναι ο Νόμος Ζωής του ανθρώπου, ο Νόμος ο οποίος θα επιτρέψει στην ανθρωπότητα να συγκροτηθή σε Έν Όλον και να εκφράσει την αρχέτυπη Θεία Ιδέα «Άνθρωπος» σ' όλη της την πληρότητα εντός του υλικού κόσμου.
Εν Κατακλείδι:
Κατάσταση του ανθρώπου: Η ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ.
Αποτέλεσμα της καταστάσεως αυτής: Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ.
Στόχος: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ, Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΠΟΙΗΣΗ, Η ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗ.
Μέσον: Η ΑΓΑΠΗ.