Στωϊκότητα!

[Patreas]

Παίρνω το θάρρος να γράψω και εγώ δυό λόγια αν και το ομολογώ πως δεν ανήκω στους ανθρώπους που ασχολήθηκαν με τον εσωτερισμό.
Απλά το ξεκαθαρίζω για να μην παρεξηγηθώ
Είδα ότι συζητιέται το θέμα "στωϊκότητα".
Κοιτώντας σε ένα λεξικό βρήκα ότι αποδίσεται ως : απάθεια - αταραξία - καρτερία.
Σε αυτό το σημείο θέλω να πω ότι οι τρεις παραπάνω λέξεις είναι παρόμοιου περιεχομένου αλλά όχι του ίδιου.
Ιδιαίτερα στέκομαι στην λέξη "απάθεια" η οποία (όπως και όλες οι λέξεις στην νεοελληνική άλλωστε) είναι αγρίως κακοποιημένη.
Πέραν τούτου - στο οποίο μπορώ να επανέλθω - παρατήρησα πως οι περισσότεροι σε αυτή την συζήτηση (όχι όλοι) ταύτιζαν την στωϊκότητα μια από τις παραπάνω λέξεις ή ακόμα και με την μοιρολατρεία.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η "στωϊκότητα" προέρχεται από τον στωϊκισμό και μάλλον σε αυτό το επίπεδο πρέπει να αναλυθεί. 

[Ορφέας]

    Καλωσόρισες φίλε....

    Έχω την εντύπωση (αλλά και την ελπίδα) ότι θάχουμε στη συνέχεια μια βαθειά και πλατιά εντρύφηση στον Στωικισμό, στο διαμάντι αυτό της Ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης. Κατ' αρχήν βέβαια, μάλλον οφείλουμε να δούμε με τι ακριβώς θα ασχοληθούμε, τι στην ουσία είναι ο Στωικισμός και ως έννοια και διευρυμένα ως φιλοσοφική σχολή.

    Αντιγράφω από την σελίδα του Ρασσιά (http://www.rassias.gr/STOIC.html) μια περιγραφή του Στωικού, ως έναυσμα για περαιτέρω ανάλυση.

«Ο αληθινός Στωϊκός είναι ένας άνθρωπος που υποτάσσεται στην τύχη με θάρρος και αξιοπρέπεια, επειδή αντιλαμβάνεται ότι είναι καταδικασμένη οποιαδήποτε αντίσταση απέναντί της, πρεσβεύει δηλαδή ο στωϊκός άνθρωπος την επιγραμματική διατύπωση volentem ducunt fata, nolentem trahunt, δηλ. η Μοίρα οδηγεί εκείνους που θέλουν να την ακολουθήσουν και σέρνει εκείνους που το αρνούνται» (A. S. Bogomolov).

[Trithemius]

Υποτασσόμεθα στη τύχη; Χμμ...

Τι εννοούμε ως "τύχη";

Πως μπορεί να συνδέεται με όλα αυτά η ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΒΟΥΛΗΣΗ;


* αγαπητέ Patreas να σε καλωσορίσω κι εγώ στην παρέα μας. Σου εύχομαι μια πνευματικά παραγωγική παραμονή

[Patreas]

Ευχαριστώ για τις ευχές και τα καλωσορίσματα.
Συμφωνώ με το "πνεύμα" της φράσης του Bogomolov αλλά όχι και με το "γράμμα", τουλάχιστον μέχρι να συζητήσουμε τι νόημα έχουν οι λέξεις "μοίρα", "τύχη'' και..."υποταγή" στην στωϊκή αντίληψη.
Ειδικά αυτή η τελευταία (η υποταγή) αμέσως "ξένισε" τον φίλο Trithemius.

[Patreas]

Σχετικά με την "ελευθέρα βούληση"....
Για κάθε στωικό όλα τα πράγματα - θέματα - ζητήματα (όπως θέλετε πες τα) χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.
Στα "εφ' ημιν" (στα δικά μου δηλαδή, αυτά που με αφορούν και μπορώ να τα επηρεάσω) και στα "ουκ εφ' ημίν'' (σε αυτά που δεν είναι δικά μου δηλαδή είναι ανεξάρτητα από εμένα και εγώ απ' αυτά).
Δουλειά του ανθρώπου είναι να μπορεί να ξεχωρίζει ποια είναι τα "εφ' ημιν" και ποιά όχι.
Σε τελική ανάλυση (πάντα κατά τους στωικούς) στα εφ' ημίν ανήκει μόνο η βούληση (προαίρεσις την λέει ο Επίκτητος) η οποία είναι ελεύθερη και ανεμπόδιστη.
Ως εκ τούτου η "ελεύθερη βούληση" κατά την στωϊκή αντίληψη ειναι...εξασφαλισμένη.

[Patreas]

ΑΠΟΛΟΓΟΥΜΕ ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΜΟΥ ΈΚΑΝΑ ΛΑΘΟΣ (ΕΝΕΚΑ ΒΙΑΣΥΝΗΣ)
Το επαναδιατυπώνω.
Σχετικά με την "ελευθέρα βούληση"....
Για κάθε στωικό όλα τα πράγματα - θέματα - ζητήματα (όπως θέλετε πείτε τα) χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.
Στα "εφ' ημιν" (στα δικά μου δηλαδή, αυτά που με αφορούν και μπορώ να τα επηρεάσω) και στα "ουκ εφ' ημίν'' (σε αυτά που δεν είναι δικά μου δηλαδή είναι ανεξάρτητα από εμένα και εγώ απ' αυτά).
Δουλειά του ανθρώπου είναι να μπορεί να ξεχωρίζει ποια είναι τα "εφ' ημιν" και ποιά όχι.
Σε τελική ανάλυση (πάντα κατά τους στωικούς) όσα ανήκουν στα εφ' ημίν είναι ελεύθερα και ανεμπόδιστα αφού εξαρτώνται από την βούληση μας (προαίρεσις την λέει ο Επίκτητος) η οποία για είναι ελεύθερη και ανεμπόδιστη θα πρέπει ο άνθρωπος να κάνει "ορθή χρήση των εντυπώσεων". Μόνο αυτό εξαρτάται από εμάς και τίποτα άλλο.
Ως εκ τούτου η "ελεύθερη βούληση" κατά την στωϊκή αντίληψη ειναι...εξασφαλισμένη αν κάνεις ορθή χρήση των εντυπώσεων σου (φυσικά μέσω της λογικής).
Δηλαδή είσαι ελεύθερος αν...ξέρεις τι σου γίνεται

[Trithemius]

Αν θέλουμε να αποτυπώσουμε το ανωτέρω σκεπτικό με μία φράση, θα λέγαμε:

Ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος έχει γαλήνη για να δέχεται τα πράγματα που δεν μπορεί να αλλάξει, έχει τη δύναμη για να αλλάξει τα πράγματα που μπορεί και σοφία για να μπορεί να καταλάβει τη διαφορά.

Νομίζω πως αυτό εννοείς φίλε Patreas.

* για να μην δυσκολεύεσαι στη διόρθωση ενός κειμένου που παρέθεσες, μπορείς μέσα σε 8 ώρες να τροποποιήσεις το σχετικό κείμενό σου. Η εν λόγω επιλογή βρίσκεται επάνω δεξιά από κάθε μήνυμά σου (Τροποποίηση)

[Patreas]

Ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος έχει γαλήνη για να δέχεται τα πράγματα που δεν μπορεί να αλλάξει, έχει τη δύναμη για να αλλάξει τα πράγματα που μπορεί και σοφία για να μπορεί να καταλάβει τη διαφορά.

Πολύ όμορφη διατύπωση!

[Trithemius]

Ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος έχει γαλήνη για να δέχεται τα πράγματα που δεν μπορεί να αλλάξει, έχει τη δύναμη για να αλλάξει τα πράγματα που μπορεί και σοφία για να μπορεί να καταλάβει τη διαφορά.

Πολύ όμορφη διατύπωση!

Θα τη βρεις εδώ, στο Ν^ο58

[Ορφέας]

    "Καμιά φορά ο πολεμιστής του φωτός συμπεριφέρεται σαν το νερό και ρέει ανάμεσα στα εμπόδια που συναντά.

    Είναι στιγμές κατά τις οποίες "αντιστέκομαι" σημαίνει "καταστρέφομαι". Επομένως, αυτός προσαρμόζεται στις συνθήκες. Δέχεται αδιαμαρτύρητα από τις πέτρες του δρόμου να χαράξουν την πορεία του μέσ' από τα βουνά.

    Σ' αυτό έγκειται η δύναμη του νερού: ένα σφυρί δε θα μπορέσει ποτέ να τσακίσει, ένα μαχαίρι να το τραυματίσει. Το ισχυρότερο σπαθί του κόσμου δεν θα μπορέσει ποτέ να αφήσει μια ουλή στην επιφάνειά του.

    Το νερό ενός ποταμού προσαρμόζεται στην πιθανή διαδρομή χωρίς να ξεχνάει το στόχο του: την θάλασσα. Αδύναμο στην πηγή, αποκτά σιγά σιγά τη δύναμη των άλλων ποταμών που συναντά.

    Και από μια στιγμή και μετά η δύναμή του είναι απόλυτη".


                                                              Paulo Coehlo
                                            "Το Εγχειρίδιο του Πολεμιστή του Φωτός"
                                                        Εκδόσεις: Α.Α. Λιβάνη

[Trithemius]

    Το νερό ενός ποταμού προσαρμόζεται στην πιθανή διαδρομή χωρίς να ξεχνάει το στόχο του: την θάλασσα. Αδύναμο στην πηγή, αποκτά σιγά σιγά τη δύναμη των άλλων ποταμών που συναντά.

Ακριβώς όπως επισημαίνει ο Ορφέας στο ανωτέρω απόσπασμα, το σημαντικότερο όλων είναι το να μην χάνουμε τον στόχο μας.

Στο ζήτημα αυτό, υπάρχει και κάτι ακόμα που δεν πρέπει να ξεχνάμε: το να αξιολογήσουμε επιτυχώς τη βαρύτητα και σημασία κάποιων γεγονότων που μας συμβαίνουν, έτσι ώστε να μπορέσουμε να διακρίνουμε αν ένα γεγονός μας βοηθά να φτάσουμε στον στόχο μας ή μας αποτρέπει από αυτόν, ή αν τελικά είναι επουσιώδες στην όλη διαδικασία προσέγγισης του στόχου μας. Σαφώς, τίποτα δεν είναι άχρηστο, ούτε συμβαίνει χωρίς λόγο, απλώς το θέμα είναι να καταφέρουμε να αξιολογήσουμε με επιτυχία ένα γεγονός ως προς το πως (και αν) μπορεί να μας επηρεάσει. Αυτή η ορθή αξιολόγηση θεωρώ ότι μπορεί να επιτευχθεί με έναν καλό συνδυασμό εμπειρίας και διαίσθησης