Διδάσκει η Βίβλος την Ηθική;

[Rose]

http://nespa.pblogs.gr/2007/08/91621.html

Διδάσκει η Βίβλος την Ηθική;

Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο δεν έχουν διαβάσει ποτέ τους την Βίβλο, εκτός ίσως από μεμονωμένα εδάφια αυτής, όλοι τους θα συμφωνούσαν πως το ιερό βιβλίο του χριστιανισμού διδάσκει την ηθική. Σύμφωνα με τους χριστιανούς η Βίβλος διδάσκει την ηθική είτε άμεσα, διαμέσου των δέκα εντολών, είτε έμμεσα, παραθέτοντας το παράδειγμα κάποιου βιβλικού χαρακτήρα. Όμως, πόσο ηθικό θα μπορούσε να αποκαλείται ένα βιβλίο που γράφτηκε πριν από 2000 και πλέον χρόνια και που πέρασε από αμέτρητους αντιγραφείς, που πολλές φορές μας παρέχουν αντικρουόμενες πληροφορίες όσον αφορά την ηθική;

Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας του Νώε

Η ιστορία του Νώε και της Κιβωτού είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στον χριστιανικό κόσμο. Αυτή η ιστορία όμως ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή και στον αρχαίο κόσμο. Έχει προέλθει από τον Βαβυλωνιακό μύθο του Ουταναπιστίμ και η αρχαία ελληνική εκδοχή της είναι αυτή του Δευκαλίωνα και της Πύρρας. Όμως ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας του Νώε; Λόγω του ότι οι άνθρωποι έπεσαν στην εκτίμηση του Θεού, Αυτός τους έπνιξε όλους μαζί με τα παιδιά τους καθώς επίσης και όλα τα αθώα ζώα! Ακόμη και αν η ιστορία του Νώε είναι φανταστική (κάτι που ιστορικά είναι τεκμηριωμένο), ακόμη και αν δεν την ερμηνεύσουμε κατά κυριολεξία, σκεφτήκατε ποτέ το ηθικό της δίδαγμα;

Το ηθικό δίδαγμα της καταστροφής των Σοδόμων και των Γομόρρων

Όταν καταστράφηκαν τα Σόδομα και τα Γόμορρα, ο ανιψιός του Αβραάμ, ο Λωτ και η οικογένειά του επιλέχτηκαν από τον Θεό να σωθούν. Δύο αρσενικοί άγγελοι στάλθηκαν ώστε να προειδοποιήσουν τον Λωτ. Ο Λωτ φιλοξένησε τους δύο άντρες, αλλά λίγη ώρα αργότερα όλοι οι άντρες από τα Σόδομα  συγκεντρώθηκαν έξω από το σπίτι του και ζητούσαν από τον Λωτ να τους παραδώσει, ώστε αυτοί να «συνευρεθούν» μαζί τους. Εκ' πρώτης απορώ, πως μπορούσε ο Λωτ, ένας άνθρωπος του Θεού, να ζει σε ένα τέτοιο περιβάλλον (ομοφυλοφίλων!). Δεύτερον, ας δούμε τι απάντησε αυτός ο ευάρεστος στον Θεό άνθρωπος, αφού πρώτα ζήτησε την προστασία των δύο ανδρών αγγέλων: «Να, έχω δύο θυγατέρες, που δεν έχουν γνωρίσει άνδρα. Θα σας τις φέρω και κάντε τες ότι σας αρέσει. Μόνο τους ανθρώπους αυτούς μην τους κάνετε κάτι κακό». Το ηθικό δίδαγμα λοιπόν μέχρις στιγμής είναι η θέση της γυναίκας και ο σεβασμός αυτής. Και εν τέλει ο Λωτ πιθανόν ξέχασε πως οι δύο άνδρες ήταν «άγγελοι», οι οποίοι μπορούσαν να απωθήσουν μόνοι τους τους εισβολείς. Οι κόρες του όμως βιάστηκαν ανηλεώς...

Αφού ο Λωτ και η οικογένειά του έφυγαν από τα Σόδομα, με εξαίρεση την γυναίκα του που έγινε στήλη άλατος, αυτοί κατέφυγαν στα βουνά. Καθώς λοιπόν τους έλειπε η ανδρική συντροφιά, οι δύο κόρες του Λωτ αποφάσισαν να μεθύσουν τον πατέρα τους ώστε να συνευρεθούν μαζί του. Ο Λωτ ήταν τόσο μεθυσμένος ώστε να μην καταλάβει ότι μπήκε στα σκεπάσματα των κοριτσιών του, αλλά όχι και τόσο μεθυσμένος ώστε να μην τις αφήσει έγκυο! Αν αυτή η προβληματική οικογένεια ήταν ότι καλύτερο είχαν να παρουσιάσουν τα Σόδομα τότε κατανοούμε αρκετά τους λόγους που οδήγησαν τον Θεό να καταστρέψει αυτές τις δύο πόλεις. Και φανταστείτε στις ημέρες μας να θεωρούσαμε τον Λωτ παράδειγμα ηθικής (Μια εκπληκτικά όμοια ιστορία συναντούμε και στο βιβλίο των Κριτών, στο 19ο κεφάλαιο)

Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας του Αβραάμ

Ως γνωστόν ο Θεός διέταξε τον Αβραάμ να προσφέρει ολοκαύτωμα τον γιο του. Ο Αβραάμ λοιπόν υπακούοντας στο Θεό έκτισε θυσιαστήριο, το γέμισε με ξύλα, ώστε τα ανάψει φωτιά, και έδεσε εκεί τον γιο του. Με το που έπιασε στο χέρι του το φονικό μαχαίρι, ένας άγγελος εμφανίστηκε ενημερώνοντάς τον πως ο Θεός αστειευότανε και πως «έβαζε σε δοκιμασία την πίστη του». Κάθε σύγχρονος ηθικολόγος θα αναρωτιότανε, πως ένα παιδί θα μπορούσε να συνέλθει μετά από ένα τόσο φριχτό ψυχικό τραύμα; Διότι για τα σημερινά πρότυπα ηθικής αποτελεί παράδειγμα παιδικής κακοποίησης! Και όσον αφορά την στάση του Αβραάμ, αυτή αποτελεί την πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του επιχειρήματος της δίκης της Νυρεμβέργης: «Απλώς εκτελούσα διαταγές»! Κι όμως, αυτός ο μύθος είναι θεμελιακός για τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες (οι μουσουλμανικές γραφές αναφέρουν απλά διαφορετικό γιο του Αβραάμ, τον Ισμαήλ). Μήπως η θυσία αυτή δεν είναι πραγματική, όπως υποστηρίζουν πολλοί θεολόγοι, αλλά συμβολική; Ποια είναι τέλος πάντων τα κριτήρια που κάνουν μια ιστορία φανταστική και όχι πραγματική; Μήπως η καλοσύνη του Θεού χάρισε την ζωή στον Ισαάκ την τελευταία στιγμή, όπως υποστηρίζουν μερικοί θεολόγοι; Τι να λεχτεί τότε για την ιστορία του Ιεφθάε ο οποίος έκανε τάμα στον Θεό, αν νικήσει στον πόλεμο να θυσιάσει σε ολοκαύτωμα αυτόν που θα έβγαινε πρώτος από την πόρτα του σπιτιού του (Κριτές κεφάλαιο 11). Τελικά νίκησε τους Αμμωνίτες, αλλά για κακή του τύχη, από το σπίτι του βγήκε πρώτη για να τον προϋπαντήσει με «τύμπανα και με χορούς», η μοναχοκόρη του! Ο Ιεφθάε αν και έσχισε τα ιμάτιά του, δεν μπορούσε να κάνει τίποτε, διότι προφανώς ο Θεός ανυπομονούσε για την θυσία της κόρης του! Για αυτό και σε αυτήν την περίπτωση ο Θεός δεν θεώρησε πρέπον να επέμβει για να την σώσει, έστω και την τελευταία στιγμή!

Το ηθικό δίδαγμα του Μωυσή και της σφαγής των Μαδιανιτών

Στο βιβλίο των Αριθμών διαβάζουμε πως ο Θεός προέτρεψε τον Μωυσή να επιτεθεί στους Μαδιανίτες. Ο στρατός του Μωυσή λοιπόν έσφαξε όλους τους άντρες και έκαψε όλες τις πόλεις των Μαδιανιτών, αλλά χάρισε την ζωή στις γυναίκες και τα παιδιά. Αυτή η φιλεύσπλαχνη αυτοσυγκράτηση των στρατιωτών εξόργισε φυσικά τον Μωυσή, ο οποίος διέταξε να σφάξουν όλα τα αρσενικά παιδιά και τις γυναίκες που δεν ήταν παρθένες! Αλλά: «Όσα κορίτσια όμως δεν έχουν συνευρεθεί με άντρα αφήστε τα να ζήσουν για εσάς [τους στρατιώτες δηλαδή]» (Αριθμοί 31:18). Αφήνω λοιπόν το ηθικό παράδειγμα του Μωυσή να το κρίνεται μόνοι σας.

Επίλογος

Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά ακόμη και δεν αφορούν μονάχα την Παλαιά Διαθήκη. Και σίγουρα αυτές οι ιστορίες δεν ήταν παράλογες, από πλευράς ηθικής, στον αρχαίο Ισραήλ. Αλλά για τις ημέρες μας, που τα ηθικά πρότυπα έχουν αλλάξει, η Βίβλος δεν μας παρέχει στο σύνολό της παράδειγμα ηθικής. Όσο και να θέλουμε να ξεχωρίσουμε κάποια χωρία της Βίβλου που συμβαδίζουν με τα σημερινά πρότυπα ηθικής, δεν μπορούμε να ετεροτυφλούμε προς τρανταχτά παραδείγματα αυτής. Το γεγονός λοιπόν ότι τα πιο πάνω παραδείγματα δεν υιοθετούνται από τους σύγχρονους χριστιανούς, αποδεικνύει καθαρά πως τα πρότυπα ηθικής, τόσο των χριστιανών όσο και των μη χριστιανών (π.χ. Γκάντι) δεν πηγάζουν από την Βίβλο.

Πριν διαβάσετε λοιπόν την επόμενη φορά μια ιστορία της Βίβλου στο παιδί σας, σκεφτείτε το ηθικό δίδαγμα που θα του περάσετε!

Στο παρόν άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από το καταπληκτικό βιβλίο του «RichardDawkins - Η Περί Θεού Αυταπάτη» σ.σ. 263-277, εκδόσεις Κάτοπτρο και φυσικά από την Αγία Γραφή.

Από nespa45 on Δευτέρα, 6 Αυγούστου 2007 @ Δευτέρα, 6 Αυγούστου 2007 6:01 μμ