Το όνομα του Ρόδου (Τhe name of the rose) - ταινία

[Rose]

http://www.in.gr/homecinema/mdvddsk.asp?mcdi=0007202

Θέμα
Το 14ο αιώνα, ένας φραγκισκανός μοναχός καλείται σε μοναστήρι βενεδικτίνων, προκειμένου να λύσει το μυστήριο του θανάτου ενός από τους μοναχούς. Η άφιξή του πυροδοτεί σειρά φόνων που συνδέονται με ένα σπάνιο βιβλίο: το δεύτερο τόμο της "Ποιητικής" του Αριστοτέλη.

Σχόλια
"Το μόνο που μένει από ένα νεκρό ρόδο είναι η ονομασία του" γράφει ο Ουμπέρτο Έκο στο πολυδιαβασμένο αριστούργημά του. Η φράση αυτή, η οποία δίνει το και στίγμα του βιβλίου, απουσιάζει από την ταινία του Ζακ Ζακ Ανό. Το ίδιο και η γενικότερη προβληματική του Ιταλού καθηγητή της σημειολογίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν η ταινία είχε προβληθεί πρώτη φορά στους κινηματογράφους, το γεγονός αυτό είχε ξενίσει τους πολυπληθείς φανατικούς φίλους του μυθιστορήματος. Έτσι, η ταινία πήγε μεν αρκετά καλά εισπρακτικά, δεν άφησε όμως ιδιαίτερα ικανοποιημένο το κοινό που ήθελε να βιώσει κινηματογραφικά το πολυδαίδαλο λογοτέχνημα του Έκο. Σήμερα, δεκαοκτώ χρόνια μετά, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα με μεγαλύτερη ψυχραιμία και να αποδεχτούμε την αυτόνομη ύπαρξη της ταινίας, η οποία κάθε άλλο παρά στερείται προτερημάτων.

Βρισκόμαστε στο σωτήριο έτος 1327. Σε μια μονή της Βόρειας Ιταλίας καταφτάνει ο φραγκισκανός μοναχός Ουίλιαμ του Μπάσκερβιλ, μαζί με το νεαρό μαθητή του. Εκεί πρόκειται να λάβει χώρα μια συνάντηση ανάμεσα σε εκπροσώπους διαφορετικών μοναστικών ταγμάτων, για να λύσουν ένα φλέγον ζήτημα της χριστιανικής πίστης: "Πρέπει η Εκκλησία να κατέχει πλούτη ή όχι;". Παράλληλα, όμως, στον οίκο αυτό του Θεού διαπράττονται κάποιοι μυστηριώδεις φόνοι. Όπως γρήγορα ανακαλύπτει ο αδερφός Ουίλιαμ, οι φόνοι σχετίζονται με ένα απαγορευμένο βιβλίο του Αριστοτέλη, για το οποίο ο γηραιός υπεύθυνος της βιβλιοθήκης διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ότι δεν έχει γραφτεί ποτέ. Και ενώ οι νεκροί συσσωρεύονται στο μοναστήρι καταφτάνει και ένας απεσταλμένος της Ιεράς Εξέτασης, έτοιμος να οδηγήσει στην πυρά όσους δεν συντάσσονται με το γράμμα των εκκλησιαστικών νόμων.

Έχουμε λοιπόν μια αστυνομικού τύπου ιστορία την οποία καλείται να λύσει ένας ρασοφόρος Σέρλοκ Χολμς του Μεσαίωνα, με τη βοήθεια ενός νεαρού και "άγουρου" δόκτορα Γουότσον - δεν είναι τυχαίο που ο Ουίλιαμ του Μπάσκερβιλ δανείζεται το επώνυμό του από το διασημότερο μυστήριο που έλυσε ο ήρωας του Aρθουρ Κόναν Ντόιλ. Ο πρώιμος αυτός ντετέκτιβ θα οδηγήσει τη σκέψη του στα μονοπάτια της λογικής -μια πρακτική που εκείνα τα χρόνια βρισκόταν υπό διωγμό- και εντέλει θα καταφέρει να βρει την άκρη του νήματος.

Το μεγαλύτερο προσόν της ταινίας έχει να κάνει με την εντυπωσιακά πιστή αναπαράσταση της μεσαιωνικής ζωής. Οι φωτισμοί, τα σκηνικά, τα ρούχα, αλλά και η όλη υγρή ατμόσφαιρα αναδίνουν μια μυρωδιά Μεσαίωνα, η οποία υποχρέωσε τους ιστορικούς που είναι ειδικευμένοι σε αυτή την περίοδο να "βγάλουν το καπέλο" στον Ανό και τους συνεργάτες του και να διδάσκουν το κινηματογραφικό "Όνομα του Ρόδου" στους φοιτητές τους.

Η έκδοση DVD που κυκλοφορεί στη χώρα μας υποστηρίζει και αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο την καλλιτεχνική αξία της ταινίας. Μέσα από τις πρόσθετες παροχές φωτίζονται κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες της παραγωγής και παρουσιάζονται τα συμβατικά κινηματογραφικά μέσα, με τη βοήθεια των οποίων ο Ζαν Ζακ Ανό μας ταξίδεψε αρκετούς αιώνες πίσω. Και αν όλα αυτά δεν είναι αρκετά για να μας δελεάσουν, ας σκεφτούμε ότι το "Όνομα του Ρόδου" μας προσφέρει τη μοναδική ευκαιρία να δούμε τον Σον Κόνερι ντυμένο με τρίχινο ράσο...

Γιώργος Παναγιωτάκης