Βασίλης Αλεξάκης - μ.Χ.

[Rose]

http://www.lifo.gr/content/x21/111.html

Τα ιερά και τα ανόσια
ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ

Στο νέο του βιβλίο μ.Χ. ο Βασίλης Αλεξάκης αγγίζει τα ιερά και τα όσια της φυλής. Τολμά να πλησιάσει ένα μέγιστο ελληνικό ταμπού και να μιλήσει θαρραλέα για το «Άγιο Όρος», και κυρίως να επισημάνει το συστηματικό διασυρμό του ελληνισμού και της αρχαίας σκέψης από την Εκκλησία.

Το Άγιο Όρος ως μια πανίσχυρη εξουσιαστική μηχανή, με αυστηρούς κανόνες και χρυσούς συμβιβασμούς.

Στο μ.Χ. ο συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης αγγίζει τα ιερά και τα όσια της φυλής. Τολμά να πλησιάσει ένα μέγιστο ελληνικό ταμπού και να μιλήσει θαρραλέα για την ιστορία του «Αγίου Όρους», το βίο και την πολιτεία των μοναχών, αλλά κυρίως να επισημάνει το συστηματικό διασυρμό του ελληνισμού και της αρχαίας σκέψης από την Εκκλησία.

Μη φανταστείτε ότι ο καλός συγγραφέας ακολουθεί τον εύκολο δρόμο, του λίβελου, της καταγγελίας και των αποκαλύψεων. Ακόμα κι αν διαβάσετε ότι οι σύγχρονοι μοναχοί αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο παρά στην προσευχή. Και αποκαλούν σκωπτικά μια από τις κρυμμένες κεραίες κινητής τηλεφωνίας στον Άθω «Παναγία η Παναφονίττισσα».

Το μ.Χ. -βραβευμένο πρόσφατα με το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας- δεν γράφτηκε για να αποκαθηλώσει το χριστιανισμό ή για να φανερώσει τα πιθανά σκάνδαλα των σεπτών και ταπεινών εκπροσώπων του Θεού επί της αθωνικής γης. Ζωηρεύει όμως έναν ουσιαστικό διάλογο για τη «φύση» του χριστιανισμού και την ιδιόμορφη πολιτεία του Αγίου Όρους. Ζητήματα, δηλαδή, που η Εκκλησία, η ελληνική πολιτεία και η πλειοψηφία των Ελλήνων αντιμετωπίζουν σταθερά με την ευγλωττία της... σιωπής.

Το θέμα του μ.Χ., όπως το συνοψίζει ο συγγραφέας του, είναι το κενό 13 αιώνων πνευματικής γραφής από τον 5ο αιώνα, όταν ο Ιουστινιανός έκλεισε τη Σχολή Φιλοσοφίας της Αθήνας μέχρι την επανάσταση του ‘21. Βασικός ήρωας του βιβλίου του είναι ένας 24χρονος φοιτητής από την Τήνο που αγαπά τους προσωκρατικούς φιλοσόφους. Η Ναυσικά, η πλούσια ηλικιωμένη κυρία που τον φιλοξενεί στην Αθήνα, του ζητάει κάποια στιγμή να βρει τον χαμένο αδελφό της που έχει γίνει μοναχός στο Άγιο Όρος. Η έρευνα του νεοφώτιστου ιστορικού θα φέρει τελικά στο φως δεκάδες πραγματικές και εν πολλοίς άγνωστες πληροφορίες για το Άγιο Όρος.

Μαζί με το νεαρό φοιτητή, ο αναγνώστης μπορεί, αρχικά, να περιηγηθεί νοερά στον προχριστιανικό Άθω, όταν στο ψηλότερο σημείο του ορθωνόταν ένα άγαλμα του Δία και να νιώσει το μένος των πρώτων μοναχών που χρησιμοποίησαν τους αρχαίους ναούς της περιοχής ως οικοδομικό υλικό για να χτίσουν τα πελώρια συγκροτήματά τους.

Η ιδέα της καταστροφής, του αφανισμού και της διαστρέβλωσης του αρχαίου κόσμου από το χριστιανισμό διατρέχει, άλλωστε, ολόκληρο το βιβλίο. Ο συγγραφέας, σε αντίθεση με αρκετούς Έλληνες διανοούμενους, δεν έχει καμία διάθεση να αναγνωρίσει στο μοναχικό βίο της αθωνικής πολιτείας κάποια πνευματική διάσταση. Το Άγιο Όρος αποκτά σιγά-σιγά στο βιβλίο την εικόνα μιας αυτόνομης, πανίσχυρης εξουσιαστικής μηχανής με αυστηρούς κανόνες, «χρυσούς συμβιβασμούς» και μοναδικά προνόμια.

Όσο για την ευρέως διαδεδομένη σύνδεση του αρχαίου κόσμου με το Βυζάντιο, ο Αλεξάκης μάλλον καγχάζει. Αφού γνωρίζει, όπως τονίζει και σε πρόσφατες συνεντεύξεις του («Ελευθεροτυπία» 23/12/07), ότι το «Βυζάντιο ήταν ένα θεοκρατικό κράτος, μια δικτατορία στην οποία το ελληνικό στοιχείο ήταν πάρα πολύ αδύναμο και σχεδόν ανύπαρκτο επί αιώνες».

Εκδόσεις - Εξάντας