ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Ο Σαν Τσου είπε:
Η τέχνη του πολέμου είναι θέμα ζωτικής σημασίας για την πολιτεία, γιατί ουσιαστικά είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, μονοπάτι που οδηγεί στην ευημερία ή στην καταστροφή, κατά συνέπεια, είναι αναγκαίο να μελετάται σε βάθος.
Γιαυτό, οι εκτιμώντες οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους πέντε βασικούς παράγοντες και να κάνουν σύγκριση των επτά στοιχείων.
Οι πέντε παράγοντες είναι οι παρακάτω: 1.Ηθική επιρροή, 2.Καιρός, 3.Έδαφος, 4.Διοίκηση, 5.Δόγμα.
Με τον όρο "ηθική επιρροή", εννοείται η επιρροή που φέρνει τους ανθρώπους σε αρμονία με τους ηγέτες τους, σε σημείο μάλλιστα ώστε, να τους ακολουθούν πιστά στη ζωή και στο θάνατο, χωρίς να δειλιάζουν μπροστά σε οποπιονδήποτε κίνδυνο.
Με τον όρο "καιρός", εννοείται η επίδραση των φυσικών φαινομένων -κρύου και ζέστης χειμώνα και καλοκαιριού, νύχτας και ημέρας- που δύναται να επηρεάσουν την διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Με τον όρο "έδαφος", εννοούνται οι αποστάσεις, εάν το έδαφος είναι ευκολοδιάβατο ή δύσβατο, εάν είναι ανοιχτό ή έχει στενά περάσματα, και το σπουδαιότερο, πόσες πιθανότητες προσφέρει για ζωή και για θάνατο.
Με τον όρο "διοίκηση", εννοούνται οι αρετές του ηγέτη (στρατηγού), που είναι η σοφία, η ειλικρίνεια, η ανθρωπιά, το θάρρος και η αυστηρότητα.
Με τον όρο "δόγμα", εννοείται η οργάνωση, ο έλεγχος, η τοποθέτηση των πλέον κατάλληλων αξιωματικών στις βαθμίδες της ιεραρχίας, η εξασφάλιση οδών ανεφοδιασμού για τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό του στρατεύματος με είδη πρώτης ανάγκης.
Στρατηγός που να μην έχει ακούσει για τους πέντε αυτούς παράγοντες, δεν υπάρχει. Όποιος τους σέβεται, νικά. Όποιος τους αγνοεί, ηττάται.
Γιαυτό, όποιος καταστρώνει σχέδια, ας φεροντίζει να συγκρίνει τα παρακάτω στοιχεία και να τα αξιολογεί με την μεγαλύτερη δυνατή προσοχή.
Εάν γνωρίζουμε, ποιος ηγεμόνας διαθέτει ηθική επιρροή, ποιος είναι πιο ικανός, ποιανού ο στρατός έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα στη φύση και στο έδαφος, ποιανοί οι εντολές και οι οδηγίες εκτελούνται καλύτερα, ποιος είναι ο ισχυρότερος στρατός,
ποιος διαθέτει καλύτερα εκπαιδευμένους αξιωματικούς και άνδρες,
και ποιος χρησιμοποιεί την ανταμοιβή και την τιμωρία με τον πιο φωτισμένο τρόπο,
θα μπορέσω σίγουρα να προβλέψω ποια πλευρά θα νικήσει και ποια θα ηττηθεί.
Αν την ηγεσία την αναλάβει στρατηγός ο οποίος υιοθετεί αυτήν την στρατηγική, είναι βέβαιο ότι θα νικήσει. Κρατήστε τον. Αν την αναλάβει ένας που αρνείται να την ακολουθήσει, είναι σίγουρο ότι θα ηττηθεί. Αποπέμψτε τον.
Υιοθετώντας την στρατηγική αυτήν, ο στρατηγός οφείλει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις που θα αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα που αυτή προσφέρει. Λέγοντας "προϋποθέσεις", εννοώ ότι οι ενέργειές του χρειάζεται να συμφωνούν με αυτό που είναι επωφελές, για να μπορέσει να ελέγξει την ισορροπία ολόκληρης της επιχείρησης.
Ο κάθε πόλεμος, βασίζεται στην παραπλάνηση.
Κατά συνέπεια, όταν είστε ικανοί, δείχνετε ανικανότητα, Όταν είστε δραστήριοι, δείχνετε αδράνεια.
Όνταν βρίσκεστε κοντά, κάντε να φαίνεται ότι είστε μακριά. Όταν είστε ακόμα μακριά, κάντε να φαίνεται ότι βρίσκεστε ήδη κοντά.
Να προσφέρετε στον εχθρό ένα δέλεαρ, για να τον προσελκύσετε. Προσποιηθείτε αταξία και χτυπήστε τον.
Όταν ο εχθρός ανασυντάσεται, τότε ετοιμαστείτε για επίθεση. Όταν είναι ισχυρός, φροντείστε να τον αποφύγετε.
Εκνευρίστε τον στρατηγό του, προκαλώντας του σύγχυση.
Προσποιηθείτε κατωτερώτητα και ενθαρρύνετε όσο γίνεται περισσότερο την αλαζονεία του.
Κρατήστε τον κάτω από πίεση και εξουθενώστε τον.
Όταν ο εχθρός είναι ενωμένος, διαιρέστε τον.
Επιτεθείτε εκεί όπου είναι απροετοίμαστος. Κάντε έφοδο όταν δεν το περιμένει.
Αυτά είναι τα κλειδιά της επιτυχίας για όποιον χαράσσει την στρατηγική. Είναι αδύνατον να συζητηθούν εκ των προτέρων.
Οπότε, εάν οι εκτιμήσεις που έχουν γίνει πριν από την έναρξη των εχθροπραξιών, προβλέπουν νίκη, αυτό οφείλετε στο γεγονός ότι οι υπολογισμοί δείχνουν πως η δύναμη κάποιου είναι ανώτερη από την δύναμη του εχθρού. Αν προβλέπουν ήττα, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο πρώτος είναι κατώτερος. Με πολλούς υπολογισμούς, μπορεί κανείς να νικήσει. Με λίγους, δεν μπορεί. Πόσο ελάχιστες πιθανότητες έχει εκείνος που δεν κάνει καθόλου υπολογισμούς! Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, εξετάζουμε την κατάσταση και συνάγουμε σαφή συμπεράσματα για την έκβαση του αγώνα.