Να σημειωθεί ότι πρόσφατα, έχουμε την εισαγωγή νέων πολυδύναμων πενταπλών και εξαπλών εμβολίων σε μία κάθε φορά δόση, στα προγράμματα παιδικού εμβολιασμού. Με απλά λόγια ζητούμε από το ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα ενός βρέφους να αντιδράσει την ίδια χρονική στιγμή, έναντι της ταυτόχρονης ενδομυϊκής χορήγησης πέντε ή έξι αδρανοποιημένων αντιγόνων σοβαρών ασθενειών! Για τον ανθρώπινο οργανισμό οι παραπάνω καταστάσεις είναι καταστάσεις υψηλού ανοσολογικού στρες. Η αντίδραση του κάθε οργανισμού εξαρτάται και καθορίζεται άμεσα από α) την ειδική ευαισθησία-προδιάθεση που μπορεί να έχει έναντι ενός ή περισσοτέρων από τα ενέσιμα αντιγόνα αλλά κυρίως β) από το επίπεδο υγείας στο οποίο ευρίσκεται στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Σε κάθε περίπτωση όμως ο οργανισμός θα πρέπει με κάποιο τρόπο να αντιτάξει στο ανοσολογικό στρες, κάποια ανοσολογική αντίδραση. Με βάση την ήδη υπάρχουσα επιστημονική γνώση αυτών των αντιδράσεων -με παρενέργειες ή όχι-μπορούμε να τις κατατάξουμε, ανάλογα με τα επίπεδα υγείας των ανθρώπινων οργανισμών, συνοψίζοντας στα παρακάτω. Σαν διαχωριστικό κριτήριο θα πάρουμε τα συμπτώματα που αναπτύσσει ένας οργανισμός αμέσως μετά από συγκεκριμένο εμβολιασμό, δηλαδή τις ενδείξεις της πιθανής άμεσης αντίδρασης του οργανισμού στο ανοσολογικό στρες του εμβολίου.
1) Ομάδα ατόμων πλήρως ασυμπτωματικών στον συγκεκριμένο εμβολιασμό. Τα άτομα αυτά που δεν εμφανίζουν καμία άμεση αντίδραση μετά από εμβολιασμό ανήκουν σε δύο κατηγορίες:
Α) Ατομα με εξαιρετική υγεία και καθόλου ευαισθησία ή προδιάθεση στο συγκεκριμένο αντιγόνο. Σε κάποια από αυτά, το εμβόλιο θα είναι σαν να μην έγινε ποτέ, η τροποποίηση υπέρ των Th2 δεν θα γίνει καθόλου, και τα άτομα μπορεί να μην αναπτύξουν καθόλου αντισώματα, η δε ανοσοποίηση τους να οφείλεται στην καλή ανοσολογική τους κατάσταση. Σε κάποια άλλα, ενώ δεν θα παρουσιάσουν καθόλου συμπτώματα, θα γίνει ωστόσο η τροποποίηση υπέρ των Th2, θα παράγουν αντισώματα, χωρίς να τροποποιηθεί εμφανώς η κατάσταση υγείας. Αυτά είναι και τα «ιδανικά» περιστατικά και για τους συμβατικούς ιατρούς γιατί παράγονται αντισώματα, και για τους γονείς διότι δεν εμφανίζονται παρενέργειες ούτε βραχυπρόθεσμες ούτε μακροπρόθεσμες. Β) Ατομα που πάσχουν ήδη σε μεγάλο βαθμό. Στην πραγματικότητα το επίπεδο υγείας τους είναι τόσο χαμηλό που το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν μπορεί καν να αντιδράσει στην δόση του εμβολίου. Και εδώ δεν θα υπάρχει αντίδραση στην αναλογία Th1/ Th2 και δεν θα παραχθούν αντισώματα. Πρόκειται για ασθενείς με βαριές χρόνιες νόσους, οι οποίοι, όπως ακριβώς δεν μπορούν να παράγουν οξεία λοίμωξη λόγω της εξαιρετικά χαμηλής τους άμυνας, για τον ίδιο λόγο δεν μπορεί ο οργανισμός τους να κινητοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα, αντιδρώντας στο ανοσολογικό στρες του εμβολίου. Σε αυτούς τους ασθενείς όταν δοθούν υψηλότερες δόσεις ή συχνές επαναλήψεις του εμβολίου θα παρουσιάσουν την αντίδραση 4.
2) Ομάδα ατόμων που αναπτύσσουν ήπια συμπτώματα αμέσως μετά τον συγκεκριμένο εμβολιασμό.
Οι άνθρωποι που ανήκουν σε αυτή την ομάδα, αναπτύσσουν ήπια συμπτώματα αμέσως μετά σαν αντίδραση στο εμβόλιο και στη συνέχεια αποκτούν μία χρόνια νόσο. Ενώ, όπως θα δούμε παρακάτω στην ομάδα 4 αναπτύσσονται βαριά, καταστροφικά θα λέγαμε συμπτώματα μετά τον εμβολιασμό, εδώ πέφτει το επίπεδο της ανοσολογικής κατάστασης του οργανισμού και αρχίζουν οι χρόνιες ή υποτροπιάζουσες ασθένειες. Επανειλημμένες ωτίπιδες, άσθμα, παιδική ρευματοειδής αρθρίτις, επανειλημμένες ουρολοιμώξεις που οδηγούν τον συμβατικό ιατρό σε χρόνια χημειοπροφύλαξη
Αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού στο ανοσολογικό στρες του εμβολίου
ΟΜΑΔΑ 1 (ασυμπτωματική μετά το εμβόλιο)
Α) Ατομα με εξαιρετική υγεία και χωρίς προδιάθεση στη νόσο Β) Ατομα που ήδη νοσούν βαριά
ΟΜΑΔΑ 2 (ήπια συμπτώματα μετά το εμβόλιο)
Ατομα με χαμηλότερη άμυνα, αναπτύσσουν χρόνιες νόσους μετά από το εμβόλιο.
ΟΜΑΔΑ 3 (σοβαρά συμπτώματα μετά το εμβόλιο)
Α) Ατομα με έντονη προδιάθεση στη νόσο και ισχυρή άμυνα, εξελίσσονται ανοσολογικά και αυξάνουν την άμυνα τους.
Β) Ατομα με έντονη προδιάθεση στη νόσο και καλή άμυνα, όμως δεν καταφέρνουν να εξελιχθούν ανοσολογικά και δεν αυξάνεται η άμυνα. Κινδυνεύουν να υποβαθμιστούν ανοσολογικά μετά από επαναλήψεις των δόσεων του εμβολίου.
Γ) Ατομα με έντονη προδιάθεση στη νόσο και καλή άμυνα, η οποία όμως υποβαθμίζεται μετά το εμβόλιο και αναπτύσσουν χρόνιες νόσους.
ΟΜΑΔΑ 4 (καταστροφικά, μη αναστρέψιμα συμπτώματα μετά το εμβόλιο)
Ατομα με εξαιρετικά χαμηλή άμυνα (λήψη φαρμάκων κατά την εγκυμοσύνη, πρωρότητα, προηγηθείσα λήψη επανειλημμένων χημικών φαρμάκων) δεν μπορούν να αντιδράσουν στο εμβόλιο, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη βαρέων παρενεργειών εξαρτώμενων από την σύνθεση του κάθε εμβολίου και όχι από την αντίδραση του οργανισμού.
με αντιβίωση, άσηπτη νέκρωση του ισχίου, κεφαλαλγίες, εκδηλώσεις χρόνιας αλλεργίας παντός τύπου, αλλά και σύνδρομο διάσπασης της προσοχής, σημαντικές αλλαγές συμπεριφοράς, φοβικές νευρώσεις στα παιδιά είναι μερικές από τις συνηθισμένες καταστάσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στο ιατρείο σε παιδιά και που αναπτύσσονται και χρονίζουν μετά από έναν εμβολιασμό. Εδώ οι γονείς θα αναφέρουν ότι το παιδί τις πρώτες ημέρες μετά το συγκεκριμένο εμβόλιο, εμφάνισε ήπια συμπτώματα, πυρετού, εξανθήματος, υπνηλίας τα οποία διήρκεσαν λίγο. Από τον παιδίατρο είχαν πάρει διαβεβαιώσεις ότι αυτό είναι φυσικό. Συγκριτικά με την ομάδα 1, στην ομάδα 2, ο οργανισμός είτε έχει ήδη χαμηλότερο επίπεδο άμυνας ή έχει προδιάθεση για τη νόσο κατά της οποίας έγινε ο συγκεκριμένος εμβολιασμός. Ο οργανισμός αντιδρά, αλλά δεν καταφέρνει να εξελιχθεί ανοσολογικά , δηλαδή να ανέβει επίπεδο άμυνας και αναπτύσσει κάποια χρόνια νόσο. Αποτέλεσμα αυτής της αδυναμίας ανοσολογικής εξέλιξης είναι ο οργανισμός να μπαίνει σε διαδικασία συνεχούς προσπάθειας για να την πετύχει και στα πλαίσια αυτά αναπτύσσονται τα χρόνια προβλήματα. Είναι σαν να παλεύει συνέχεια ανεπιτυχώς να ανέβει επίπεδο από τη στιγμή που δέχτηκε το ανοσολογικό στρες του εμβολίου και μετά. Στην ομάδα αυτή η αλλαγή της ισορροπίας μεταξύ Th1 και Th2 θα γίνει έντονα, με αποτέλεσμα έντονη στροφή του ανοσοποιητικού συστήματος υπέρ της αύξησης των Th2 και σαφής μείωση των Th1.
3) Ομάδα ατόμων που αναπτύσσουν σοβαρά συμπτώματα αμέσως μετά τον συγκεκριμένο εμβολιασμό. Εδώ, ο οργανισμός είχε έντονη προδιάθεση για τη νόσο κατά της οποίας έγινε το εμβόλιο και αντιμετωπίζει το αδρανοποιημένο αντιγόνο του ιού σχεδόν ωσάν να νοσούσε πραγματικά. Όμως ο οργανισμός έχει αρκετά καλή άμυνα ώστε να αντιτάξει ισχυρά συμπτώματα έναντι του ανοσολογικού στρες. Οι πιθανότητες ανοσολογικής εξέλιξης εδώ είναι οι παρακάτω: Α) Ο οργανισμός αντιδρά στο ανοσολογικό στρες του εμβολίου, μάχεται και επιτυχώς καταφέρνει να εξελίξει την άμυνα του, να ανέβει επίπεδο, και τότε παύει πιά να έχει προδιάθεση για τη συγκεκριμένη νόσο. Αποκτά δηλαδή την ανοσία που θα αποκτούσε και αν νοσούσε κανονικά, από την παιδική ασθένεια, για παράδειγμα, και την ξεπερνούσε επιτυχώς. Εδώ η επιτυχής εξέλιξη δεν ήρθε από την αύξηση των Th2 έναντι των Th1, δηλαδή από την ανάπτυξη ειδικών αντισωμάτων, διότι τότε δεν θα εμφάνιζε σοβαρά συμπτώματα αμέσως μετά το εμβόλιο. Τα σοβαρά συμπτώματα προκλήθηκαν από την ισχυρή αντίδραση της κυτταρικής ανοσίας, δηλαδή των Th1. Η κυτταρική ανοσία είναι αυτή που θα οδηγήσει τον οργανισμό στην αύξηση της άμυνας του και στην επιτυχή φυσική ανοσία. Στην συγκεκριμένη ομάδα, η μία πρώτη δόση του εμβολίου ήταν αρκετή. Ο οργανισμός την χρησιμοποίησε επιτυχώς σαν ερέθισμα για να εξελιχθεί.
Το αποτέλεσμα όμως της ανοσοποίησης δεν ήρθε από την αναμενόμενη από την συμβατική Ιατρική δράση του εμβολίου (αύξηση των Th2 και ανάπτυξη αντισωμάτων), αλλά από την φυσική αντίδραση του οργανισμού σαν φυσική ανοσοποίηση, σαν να περνούσε την νόσο. Οι επαναλήψεις στις δόσεις του εμβολίου εδώ θα είναι άχρηστες αλλά και ακίνδυνες. Σημειωτέον ότι σε αυτήν την κατηγορία αυτής της ομάδας, αν η δόση του εμβολίου ήταν μικρότερη τότε τα άτομα θα αντιδρούσαν όπως η ομάδα 1, δηλαδή χωρίς καθόλου συμπτώματα μετά τον εμβολιασμό.
Β) Ο οργανισμός αντιδρά στο ανοσολογικό στρες του εμβολίου, μάχεται, αλλά δεν καταφέρνει να εξελιχθεί ανοσολογικά. . Τα έντονα συμπτώματα μετά τον εμβολιασμό σταματούν μετά από λίγο αλλά ο οργανισμός δεν καταφέρνει να ανέβει επίπεδο άμυνας. Την επόμενη στιγμή συνεχίζουν να είναι επιρρεπείς στον ιό ή στην επόμενη δόση του εμβολιασμού. Επίσης δεν αναπτύσσουν ειδικά αντισώματα κατά της νόσου μετά την πρώτη δόση του εμβολίου, όπως και στην κατηγορία Α της ίδιας ομάδας, αλλά η διαφορά θα φανεί στο γεγονός ότι και στην επόμενη δόση πάλι θα αντιδράσουν με σοβαρά συμπτώματα, με τον ίδιο τρόπο. Ο κίνδυνος εδώ των επανειλημμένων δόσεων είναι ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να μεταπέσουν στην κατηγορία Γ που θα περιγράψουμε αμέσως.
Γ) Ο οργανισμός αντιδρά στο ανοσολογικό στρες του εμβολίου, μάχεται αλλά στη προσπάθεια αυτή υποβαθμίζεται ανοσολογικά, πέφτει δηλαδή το επίπεδο άμυνας. Εδώ τελικά η στροφή υπέρ των Th2 θα επιτευχθεί και ο οργανισμός θα παράγει ειδικά αντισώματα. Το άτομο θα φαίνεται υγιές μετά από λίγο αλλά η διαφορά θα φανεί στην αδυναμία αντίδρασης σε άλλα παθογόνα ερεθίσματα στην συνέχεια της ζωής του. Δεν θα μπορεί πλέον να κάνει οξέα νοσήματα, ούτε θα μπορεί να αντιδράσει πλέον με ισχυρά συμπτώματα σε επόμενο εμβολιασμό. Από εδώ και πέρα θα αντιδρά όπως η ομάδα 2 και μετά την εξαφάνιση των οξέων περιστατικών, θα εμφανίσει χρόνια σοβαρότερα προβλήματα. Το εμβόλιο εδώ λειτούργησε σύμφωνα με την συμβατική ιατρική, και ο οργανισμός έστρεψε την άμυνα του υπέρ της χυμικής ανοσίας και την αύξηση των Th2. Αυτός είναι και ο λόγος για το οποίο δεν μπορούν, δεν έχουν την κατάλληλη κυτταρική άμυνα πλέον να κάνουν ισχυρές λοιμώξεις. Πρόκειται για τις περιπτώσεις παιδιών που βλέπουμε στο ιατρείο, και οι γονείς περιγράφουν μία πολύ σοβαρή αντίδραση, με υψηλό πυρετό 39 για 4-5 ημέρες, υπνηλία, διόγκωση λεμφαδένων και πλήρη καταβολή, αμέσως μετά από τον εμβολιασμό. Έκτοτε το παιδί δεν ξαναέκανε κοινά κρυολογήματα ή φαρυγγίτιδες όπως παλιά, και τώρα έρχεται στο ιατρείο με πολύ σοβαρό άσθμα.
4) Ομάδα ατόμων που παρουσιάζουν καταστροφικές μη αναστρέψιμες βλάβες. Πρόκειται για την ομάδα ατόμων που το εμβόλιο άλλαξε ριζικά αρνητικά τη ζωή τους. Ενώ στην προηγούμενη ομάδα ο οργανισμός έχει έντονη προδιάθεση για τη νόσο κατά της οποίας γίνεται ο εμβολιασμός και αντιδρά έντονα με σοβαρά συμπτώματα λόγω της καλής του άμυνας, εδώ ο οργανισμός έχει την ίδια έντονη προδιάθεση, αλλά δεν έχει την ικανή άμυνα για να αντιδράσει. Τα καταστροφικά συμπτώματα δεν προέρχονται από την αντίδραση του οργανισμού-γιατί αυτός δεν αντιδρά καθόλου- αλλά από την δράση των αντιγόνων και των συντηρητικών των εμβολίων ιδιαίτερα πάνω . στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στην δομή των πρωτεϊνών αυτού. Εδώ δεν θα έχουμε άμεσα συμπτώματα (πυρετό κτλ) " μετά το εμβόλιο, αλλά σε λίγε ημέρες το παιδί θα κάνει μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, αυτισμό ή πιο σπάνια θα πεθάνει (πρόκειται για τις περιπτώσεις αιφνίδιου θανάτου των βρεφών λίγες ημέρες μετά τον εμβολιασμό ή τα περιστατικά στα οποία θάνατοι, λίγες ημέρες μετά τον εμβολιασμό, αποδόθηκαν στους γονείς με το σύνδρομο ότι ταρακουνήθηκαν μέχρι θανάτου (Shaken Baby Syndrome) που παραδόξως έχει μεγάλη αύξηση στην Αμερική όπως πριν μερικά χρόνια το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου, το οποίο σημειωτέον αποδείχτηκε τελικά ότι δεν είχε σχέση με τα κλινοσκεπάσματα. Αυτά τα περιστατικά και οι συσπειρώσεις των γονιών σε συλλόγους, ιδιαίτερα στην Αμερική οδήγησαν στην κινητοποίηση και κρατικών φορέων όπως αναφέρθηκε στο παρόν άρθρο). Δύο είναι οι βασικοί λόγοι που, στατιστικά μέσα από τα περιστατικά, εξηγούν την εξαιρετικά χαμηλή άμυνα των παιδιών αυτών. Πρώτον προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη της μητέρας, λήψη ισχυρών φαρμάκων από αυτήν και προωρότητα των νεογνών. Δεύτερον , προηγηθείσες χορηγήσεις στα παιδιά ισχυρών χημικών φαρμάκων επανειλημμένα, όπως βέβαια και οι ήδη προηγηθέντες, πολλαπλοί τις περισσότερες φορές, εμβολιασμοί. Πολλά από τα παιδιά που βλέπουμε στο ιατρείο με αυτισμό ή παρομοίου τύπου νευρολογικά σύνδρομα που χρονικά συνδέονται άμεσα με κάποια δόση εμβολίου, έχουν ιστορικό πάρα πολλών επανειλημμένων χρήσεων αντιβιοτικών πριν το εμβόλιο. Η κατηγοριοποίηση αυτή μολονότι εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τις διαφορετικές αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού στους εμβολιασμούς, χρήζει λεπτομερέστερης ανάλυσης, δεδομένων και άλλων παραμέτρων (δόσεις εμβολίων, πολλαπλές χορηγήσεις, ειδικά συμπτώματα από τα συντηρητικά των εμβολίων κ.ά). Ωστόσο πιστεύουμε ότι είναι ένα χρήσιμο θεωρητικό εργαλείο για την πληρέστερη κατανόηση της δράσης των εμβολιασμών.
Ύπαρξη υψηλών ποσοτήτων υδραργύρου σε εμβόλια με το συντηρητικό Thimerosal
Στον επίλογο του παρόντος άρθρου θα κάνουμε μία πολύ μικρή αναφορά σε ένα πολύ σημαντικό θέμα που σχετίζεται με σοβαρές παρενέργειες συγκεκριμένων εμβολίων. Το Thimerosal είναι η κοινή ονομασία του συντηρητικού ethyl-mercury-thio-salicylate, και περιέχεται σε συγκεκριμένα εμβόλια, παλαιού τύπου όπως κατά του αιμόφιλου της ινφλουέντζας, διφθερίτιδος-τετάνου-κοκίτη, τα παλαιά εμβόλια ηπατίτιδας Β κ.α. Το συγκεκριμένο συντηρητικό περιέχει περίπου 45% ethyl-mercury που είναι οργανική σύνθεση του υδραργύρου. Ο υδράργυρος θεωρείται ως μία από τις πιο τοξικές ουσίες για τον ανθρώπινο οργανισμό, η δε τοξικότητα του, λόγω του μεγάλου χρόνου ημίσειας ζωής του ethyl-mercury που υπολογίζεται σε 50 ημέρες έχει αθροιστική δράση με τις επανειλημμένες χορηγήσεις. Μεταξύ των καταγεγραμμένων στη βιβλιογραφία χρόνιων παρενεργειών αναφέρονται: φλεγμονές του στόματος και των ούλων, σιελόρροια, χαλάρωση των οδόντων, νεφρική ανεπάρκεια, μυϊκός τρόμος, σπασμοί των άκρων, σοβαρές διαταραχές προσωπικότητας και πλήθος συμπτωμάτων από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, συνεπεία της έντονης νευροτοξικότητας. Τα μέγιστα διεθνή επιτρεπτά όρια ημερήσιας χορήγησης υδραργύρου, έχουν υπολογιστεί σύμφωνα με την απορρόφηση του methyl-mercury από το γαστρεντερικό. Τα όρια αυτά είναι 0,1 μς / ανά κιλό σώματος / την ημέρα (Διεθνής Οργανισμός Προστασίας Περιβάλλοντος), ενώ ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει αυξήσει αυτά τα όρια σε 0,4 μρ / kg / την ημέρα. Ουσιαστικά μελέτες που να αποδείξουν την μέγιστη επιτρεπτή ενδομυϊκή χορήγηση υδραργύρου δεν έχουν γίνει ποτέ. Στα συνήθη προγράμματα εμβολιασμών των δυτικών χωρών, που περιλαμβάνουν συνδυασμούς 3-4 εμβολίων την ίδια ημέρα και επαναλήψεις σε τακτά χρονικά διαστήματα, υπάρχει η πιθανότητα να υπερβαίνονται κατά πολύ τα παραπάνω επιτρεπτά όρια αν δύο ή τρία εμβόλια που γίνονται ταυτόχρονα περιεχουντο συντηρητικό thimerosal. Αυτό αποδεικνύεται ότι συνέβαινε επί πολλά χρόνια παγκοσμίως στο παρελθόν, πριν την εισαγωγή νέων εμβολίων που δεν περιέχουν το συγκεκριμένο συντηρητικό. Τον Οκτώβριο του 1999, η Συμβουλευτική Επιτροπή Εμβολιασμών της Αμερικής έκανε μία ανασκόπηση των διαθέσιμων πληροφοριών για περιστατικά που σχετίζονταν με το συγκεκριμένο συντηρητικό. Σαν προληπτικό μέτρο το FDA, το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (ΝΙΗ), το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) και η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία, εξέδωσαν δύο ανακοινώσεις το 1999 και το 2000 ωθώντας τους κατασκευαστές εμβολίων να μειώσουν ή να αντικαταστήσουν το συντηρητικό thimerosal από τα εμβόλια και οι πρώτοι που ανταποκρίθηκαν ήταν οι κατασκευαστές εμβολίων Ηπατίτιδας Β (22). Έκτοτε έχουν γίνει πολλές έρευνες, ανασκοπήσεις και ανακοινώσεις από διεθνείς οργανισμούς, ενώ το θέμα διερευνάται επίσης και από αρμόδιες Ευρωπαϊκές Επιτροπές όπως το European Agency for the Evaluation of Medicinal Products(23).
Εκτενής αναφορά σε όλα τα παραπάνω χρήζει ενός ξεχωριστού άρθρου. Όμως, είμαστε υποχρεωμένοι να αναφέρουμε δύο βασικές παραμέτρους, που διέπουν τις παραπάνω κινήσεις των Διεθνών Οργανισμών. Πρώτον την εμφανή καθυστέρηση στην λήψη αποφασιστικών και αποτελεσματικών μέτρων, αφού δεν υπήρξε απα γόρευση προς τις φαρμακοβιομηχανίες χρήσης του επίμαχου συντηρητικού, αλλά ανακοινώσεις προτροπής μείωσης ή απομάκρυνσης του. Δεύτερον ότι ταυτόχρονα με την δημοσιοποίηση του θέματος, άρχισαν να εμφανίζονται στα διεθνή ιατρικά περιοδικά, μελέτες που χωρίς αυστηρά πρωτόκολλα, υποστηρίζουν την ασφάλεια του συγκεκριμένου συντηρητικού.
Αξίζει να αναφερθούμε σε μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα (Νοέμβριος 2002 στο «Lancet») και στην οποία για να εξακριβωθεί η ασφάλεια των εμβολίων με thimerosal, μετρήθηκαν οι συγκεντρώσεις υδραργύρου στο αίμα εμβολιασμένων και μη παιδιών. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε δύο ενδείξεις της αναξιοπιστίας της μελέτης. Πρώτον, οι μετρήσεις συγκέντρωσης υδραργύρου στο αίμα γίνονταν αρκετές ημέρες μετά τον εμβολιασμό ενώ λόγω της παρεντερικής χορήγησης, θα έπρεπε οι μετρήσεις να γίνονται από την πρώτη κιόλας ημέρα. Δεύτερον, στα συμπεράσματα αναφέρεται ότι από τα 61 παιδιά που συμμετείχαν στη μελέτη, «όλα τα παιδιά παρέμειναν υγιή όσο διήρκεσε η μελέτη και κατά τη διάρκεια 24 και 36 μηνών παρακολούθησης». Καλείται ο ιατρός και ο γονέας να πιστέψει ότι παρακολουθήθηκαν στενά 61 παιδιά, για τρία χρόνια και δεν νόσησε κανένα από τίποτα!!! Εντελώς τυχαία, η μελέτη που υποτίθεται ότι προετοιμάστηκε πριν περίπου τέσσερα χρόνια, ολοκληρώθηκε και δημοσιεύτηκε τώρα που το θέμα του thimerosal είναι στο προσκήνιο. Στην Ελλάδα μολονότι έχουν κυκλοφορήσει εμβόλια χωρίς το υδραργυρικό συντηρητικό, κυκλοφορούν ακόμα εμβόλια με thimerosal. To παρακάτω θέμα είναι σε εξέλιξη: Ο υπογράφων το άρθρο, ανάλυσε μερικά από τα επίμαχα εμβόλια στο Γενικό Χημείο του Κράτους. Στην ανάλυση, οι τιμές υδραργύρου που προέκυψαν σε μερικά από αυτά, ήταν πολλαπλάσιες από το ανώτερα επιτρεπτά διεθνή όρια. Έλαβε χώρα: προσωπική επαφή με την διεύθυνση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, επίσημη αναφορά και προσκόμιση της ανάλυσης και ενημέρωση του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας. Αναμένεται η λήψη αποφάσεων για το θέμα. Πιστεύουμε ότι θα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον για τον αναγνώστη, αλλά και για κάθε γονέα η δημοσίευση της αλληλογραφίας μετά το πέρας της υπόθεσης από τις σελίδες του περιοδικού.
Του ιατρού Σ. Κυβέλλου
