Πνευματική Ακαδημία του Ροδόκηπου των Φιλοσόφων > Ιατρικές Επιστήμες και θεραπευτική
Ανατομία
ΣΕΡΑΠΙΣ:
Μυοκάρδιο
Το μυοκάρδιο είναι το συσταλτό μέρος της καρδιάς. Αποτελεί ένα εξειδικευμένο τμήμα μυϊκού ιστού.
Αποτελείται από δίκτυο γραμμωτών μυϊκών κυττάρων, τα οποία αναστομώνονται μεταξύ τους υπό μορφή συγκυτιώδους δικτύου. Μπορεί να παρομοιαστεί με κυψέλες που έχουν τη δυνατότητα να συστέλλονται και να διαστέλλονται. Με τις ρυθμικές συστολές και διαστολές, η καρδιά, δίνοντας στο αίμα πίεση, το κάνει να διοχετεύεται στις αρτηρίες. Το μυοκάρδιο, δηλαδή, είναι το μέρος της καρδιάς που παράγει έργο και, που για να κάνει κάτι τέτοιο, καταναλώνει μια ποσότητα ενέργειας. Αυτήν την ενέργεια την παίρνει η καρδιά από τη χημική αντίδραση που συντελείται μεταξύ των ενεργητικών ουσιών (σάκχαρα και λίπη) και του οξυγόνου. Αυτές οι ουσίες μεταφέρονται στην καρδιά διαμέσου των στεφανιαίων αρτηριών.
Στο μυοκάρδιο βρίσκονται οι δύο κόλποι και οι δύο κοιλίες της καρδιάς, που σχηματίζουν το μυοκάρδιο των κόλπων και το μυοκάρδιο των κοιλιών, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με το κολποκοιλιακό δεμάτιο. Σε αυτό υπάρχουν επίσης οι μυϊκές ίνες Purkinje, οι οποίες πορεύονται υπό το ενδοκάρδιο, καθώς και νευρικές ίνες του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
ΣΕΡΑΠΙΣ:
Κρανίο
Από το βιβλίο Τοπογραφία Κρανιο-Εγκεφαλική
του Paul Poirier (1891)
Εσω άποψη της βάσης του κρανίου
Το κρανίο είναι ένας οστέινος σχηματισμός που αποτελει το σκελετό της κεφαλής πολλών ζώων.Υποστηρίζει τις δομές του προσώπου και προστατεύει την κεφαλή και τα περιεχόμενά της από τραυματισμό. Είναι το πιο πολύπλοκο οστέινο μόρφωμα γιατί:
1. πρικλείει τον εγκέφαλο, του ποίου το σχήμα είναι ακανόνιστο
2. Φιλοξενεί τα αισθητήρια όργανα της ακοής, της όσφρησης, της γεύσης και της όρασης
3. Περιβάλλει τα στόμια του αναπνευστικού και του πεπτικού συστήματος.
Τα ζώα που διαθέτουν κρανίο ονομάζονται κρανιωτά
Το ανθρώπινο κρανίο
Διακρίνεται στο εγκεφαλικό κρανίο ή κρανιακή κάψα (8 οστά) και στο προσωπικό ή σπλαχνικό κρανίο (14 οστά).Το πρώτο ονομάζεται έτσι γιατί μέσα του βρίσκεται ο εγκέφαλος και το δεύτερο επειδή σχηματίζει το πρόσωπο και σ' αυτό βρίσκονται σπλάχνα, δηλαδή όργανα. Τα οστά από τα οποία αποτελείται το κρανίο είναι:
* Οστα εγκεφαλικού κρανίου(8): το μετωπιαίο οστό, τα βρεγματικά, τα κροταφικά, το ινιακό οστό,το σγηνοειδές οστό και το ηθμοειδές οστό
* Οστά προσωπικού κρανίου(14): τα ζυγωματικά,τα ρινικά,τα δακρυικά,τα οστά των ρινικών κογχών, η ύνιδα, οι άνω γνάθοι,τα υπερώια οστά και η κάτω γνάθος
Τα μέρη όπου συνδέονται τα οστά μεταξύ τους λέγονται ραφές.Το μετωπιαίο ενώνεται με το βρεγματικό με τη στεφανιαία ραφή, τα δύο βρεγματικά μεταξύ τους με την οβελιαία ραφή και τα βρεγματικά με το ινιακό με τη λαμδοειδή ραφή. Το ανώτερο τμήμα του κρανίου ονομάζεται θόλος, ενω το κατώτερο βάση.Στη βάση του κρανίου υπάρχουν πολλά τρήματα μέσα από τα οποία διέρχονται τα εγκεφαλικά νεύρα καθώς επίσης και διάφορα αγγεία για την αιμάτωσή του εγκεφάλου.Επίσης περιέχει μερικές κλειστές κοιλότητες που ονομάζονται κόλποι.Οι κόλποι του κρανίου καλύπτονται από αναπνευστικό επιθήλιο (ψευδοπολύστιβο κροσσωτό) και πληρούνται με αέρα, ενώ ο ακριβής τους ρόλος δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί.
Ανάπτυξη του κρανίου
Τα οστά του κρανίου σχηματίζονται τόσο με ενδομεμβρανώδη όσο και με ενδοχόνδρια οστέωση. Τα οστά του προσωπικού και τα ανώτερα και πλευρικά τμήματα του εγκεφαλικού κρανίου σχηματίζονται με ενδομεμβρανώδη οστέωση, ενώ τα οστά που στηρίζουν τον εγκέφαλο (ινιακό, σγηνοειδές, ηθμοειδές και κροταφικό) κυρίως παράγονται με ενδοχόνδρια οστέωση. Κατά τη γέννηση το κρανίο αποτελείται από 404 διαφορετικά οστικά στοιχεία. Καθώς όμως προχωρά η ανάπτυξη τα στοχεία αυτά υφίστανται προοδευτική συγχώευση για να σχηματίσουν συμπαγές οστό. Τα οστά του θόλου αρχικά χωρίζονται μεταξύ τους από περιοχές πυκνού συνδετικού ιστού πού ονομάζονται ραφές. Υπάρχουν πέντε ραφές: μετωπιαία, στεφανιαία, οβελιαία, λαμδοειδής και λεπιδοειδής. Μεγαλύτερες περιοχές συνδετικού ιστού που αποτελούν και σημεία συνάντησης των ραφών εονομάζονται πηγές. Οι πήγές είναι έξι: πρόσθια, οπίσθια, δύο σφηνοειδείς, και δύο μαστοειδείς. Κατά τη γέννηση τα στοιχεία αυτά είναι ινώδη και κινητά, πράγμα απαραίτητο τόσο για την ανάπτυξη των οστών όσο και για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Όσο προχωρά η ανάπτυξη ο συνδετικός ιστός των ραφών και των πηγών προοδευτικά αντικαθίσταται από οστό. Η οπίσθια πηγή συνήθως κλείνει σε οκτώ εβδομάδες, ενώ ηπρόσθια μπορεί να παραμείνει ανοικτή μέχρι και δεκαοκτώ μήνες.
ΣΕΡΑΠΙΣ:
Νευρικό σύστημα
Το νευρικό σύστημα αποτελεί το σύστημα που ρυθμίζει και ελέγχει την λειτουργία όλων των οργάνων του ανθρωπίνου σώματος, καθώς επίσης και την μεταξύ τους αρμονική συνεργασία. Αποτελεί επίσης την έδρα των ψυχικών λειτουργιών και επιπλέον μέσω των αισθητήριων οργάνων (μάτι, αυτί, δέρμα, γλώσσα, μύτη) συμβάλλει στην αντίληψη του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο.
Αποτελείται κυρίως από εξειδικευμένα κύτταρα, τους νευρώνες, των οποίων η λειτουργία είναι να υποδέχονται αισθητικά ερεθίσματα και να τα μεταφέρουν στα εκτελεστικά όργανα, δηλαδή τους μυς και τους αδένες.
Πίνακας περιεχομένων
* 1 Εξέλιξη
* 2 Υποδιαίρεση
o 2.1 Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
o 2.2 Περιφερικό Νευρικό Σύστημα
Εξέλιξη
Στους μονοκύτταρους οργανισμούς (Πρωτόζωα) η υποδοχή των ερεθισμάτων από το εξωτερικό περιβάλλον, η μεταβίβασή τους και η απάντηση σε αυτά γίνεται μέσω του κυτταροπλάσματος. Στους πολυκύτταρους οργανισμούς εξελίχτηκαν εξειδικευμένα κύτταρα, τα νευρικά, για την επιτέλεση αυτών των διαδικασιών. Τα νευρικά κύτταρα, ανάλογα με την πολυπλοκότητα του οργανισμού, διατάσσονται κατάλληλα σχηματίζοντας ένα ενιαίο λειτουργικό σύστημα, το νευρικό, η τελειότερη μορφή του οποίου απαντάται στα Θηλαστικά και, ιδίως, στον Άνθρωπο. Τα πρώτα ίχνη νευρικού συστήματος εμφανίζονται στα Κοιλεντερόζωα στα οποία τα νευρικά κύτταρα οργανώνονται με τέτοιον τρόπο ώστε τα διάφορα εξωτερικά ερεθίσματα να καθορίζουν τις κινήσεις των μυών τους. Η πρώτη ένδειξη ύπαρξης κεντρικού νευρικού συστήματος εμφανίζεται στους Σκώληκες, στους οποίους υπάρχει ένα ζεύγος ομάδων από οργανωμένα νευρικά κύτταρα που συντονίζουν την λειτουργία των υπολοίπων. Τα Σπονδυλωτά διαθέτουν κεντρικό νευρικό σύστημα με την μορφή του νωτιαίου μυελού, το κεφαλικό άκρο του οποίου εξελίχθηκε στα ανώτερα σπονδυλωτά σε εγκέφαλο, καθιστώντας έτσι το νευρικό σύστημα ικανό για πολυπλοκότερες λειτουργίες όπως τις ψυχικές και πνευματικές.
Υποδιαίρεση
Το ανθρώπινο νευρικό σύστημα διαιρείται σε δύο μεγάλα τμήματα, το καθένα από τα οποία διαιρείται σε επιμέρους τμήματα:
Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
Αποτελείται από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό, οι οποίοι προστατεύονται από το κρανίο και τη σπονδυλική στήλη αντίστοιχα και αποτελούν τα κύρια κέντρα όπου γίνεται η διαπλοκή, η συσχέτιση και η ολοκλήρωση των νευρικών πληροφοριών.
Περιφερικό Νευρικό Σύστημα
Αποτελείται από τα εγκεφαλικά και τα νωτιαία νεύρα με τα νευρικά γάγγλιά τους. Υποδιαιρείται περαιτέρω σε:
* Απαγωγό τμήμα (οι νευρώνες του απάγουν σήματα από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό προς τους περιφερικούς ιστούς) .
o Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα: λειτουργεί ακούσια και ρυθμίζει τις καθημερινές ανάγκες χωρίς τη συνειδητή συμμετοχή του νου. Διακρίνεται σε:
+ Συμπαθητικό σύστημα, το οποίο προετοιμάζει το σώμα για αυξημένες απαιτήσεις ετοιμότητας.
+ Παρασυμπαθητικό σύστημα, που έχει σκοπό την εξοικονόμηση και εναποθήκευση ενέργειας.
o Σωματικό σύστημα: είναι υπεύθυνο για εκούσιες λειτουργίες.
* Προσαγωγό τμήμα (οι νευρώνες του προσάγουν πληροφορίες από την περιφέρεια προς το κεντρικό νευρικό).
ΣΕΡΑΠΙΣ:
Παρεγκεφαλίδα
Η παρεγκεφαλίδα είναι δομή του εγκεφάλου που παίζει σημαντικό ρόλο στο συντονισμό των κινήσεων. Δέχεται αισθητικές πληροφορίες και στη συνέχεια επηρεάζει νευρικές οδούς, ώστε να προκαλέσει τις λεπτές, ήπιες και συνδυασμένες κινήσεις.
Πίνακας περιεχομένων
* 1 Περιοχές
o 1.1 Αρχαιοπαρεγκεφαλίδα
o 1.2 Παλαιοπαρεγκεφαλίδα
o 1.3 Νεοπαρεγκεφαλίδα
* 2 Βιβλιογραφία
Περιοχές
Η παρεγκεφαλίδα χωρίζεται σε τρεις γενικές περιοχές:
Αρχαιοπαρεγκεφαλίδα
Ονομάζεται επίσης και αιθουσοπαρεγκεφαλίδα. Συμμετέχει, κυρίως, στον έλεγχο της θέσης και της ισορροπίας, καθώς και στην κίνηση της κεφαλής και των οφθαλμών. Δέχεται προσαγωγά σήματα από την αιθουσαία συσκευή και, στη συνέχεια, στέλνει προσαγωγές ίνες στις κατάλληλες κατιούσες κινητικές οδούς.
Παλαιοπαρεγκεφαλίδα
Ονομάζεται επίσης νωτιοπαρεγκεφαλίδα. Ελέγχει, κατά κύριο λόγο, την κίνηση των εγγύς τμημάτων των άνω και κάτω άκρων. Δέχεται αισθητικές πληροφορίες για την κίνηση των σκελών και, στη συνέχεια, τροποποιεί και και συντονίζει αυτές τις κινήσεις, διαμέσου προσαγωγών οδών, στις κατάλληλες κατιούσες κινητικές οδούς.
Νεοπαρεγκεφαλίδα
Ονομάζεται επίσης εγκεφαλοπαρεγκεφαλίδα. Είναι το μεγαλύτερο τμήμα της παρεγκεφαλίδας και συντονίζει την κίνηση των άπω τμημάτων των άνω και κάτω άκρων. Δέχεται σήματα από τον εγκεφαλικό φλοιό και, έτσι, βοηθάει στο σχεδιασμό της κινητικής δραστηριότητας (π.χ. βλέποντας ένα μολύβι και στη συνέχεια, σχεδιάζοντας και επιτελώντας την κίνηση του χεριού για να το σηκώσει).
Βιβλιογραφία
* Snell R., "Κλινική ανατομική", ιατρικές εκδόσεις Λίτσας.
* Hansen J. & Koeppen B., "Φυσιολογία του ανθρώπου - Netter", εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, 2004.
ΣΕΡΑΠΙΣ:
Λεμφικό σύστημα
Λεμφικό σύστημα λέγεται το δίκτυο αγγείων του οργανισμού των σπονδυλωτών που άγει το επιπλέον υγρό των ιστών, από τον χώρο των ιστών προς τη κυκλοφορία του αίματος. Από τη στιγμή που το υγρό των ιστών του σώματος εισέρχεται σε ένα λεμφαγγείο, ονομάζεται λέμφος. H λέμφος, δηλαδή, είναι σωματικό μεσοκυττάριο υγρό. Αποτελείται από πλάσμα και ελεύθερα κύτταρα, τα λεγόμενα λεμφοκύτταρα.
Ο λεμφικός ιστός χαρακτηρίζεται από την περιεκτικότητά του σε δικτυωτά κυτταρα, ίνες, μακροφάγα, λεμφοκύτταρα και πλασματοκύτταρα. Βρίσκεται στα λεμφογάγγλια, στο σπλήνα, στις αμυγδαλές, στο θύμο και τον μυελό των οστών.
Τα λεμφοφόρα τριχοειδή ή λεμφικά τριχοειδή (τα μικρότερα αγγεία του δικτύου) σχηματίζουν δίκτυο που απάγει τη λέμφο από τους ιστούς. Από τα λεμφοφόρα τριχοειδή, η λέμφος φέρεται στα μικρά λεμφαγγεία, από τη συμβολή των οποίων σχηματίζονται τα μεγάλα λεμφαγγεία. Τα λεμφαγγεία έχουν κομπολογιοειδή εμφάνιση, εξαιτίας των πολυάριθμων βαλβίδων που υπάρχουν στον αυλό τους.
Τελικά, το λεμφικό σύστημα επικοινωνεί με το φλεβικό και η λέμφος χύνεται στις φλέβες, αφού προηγουμένως, υποχρεωτικά έχει περάσει από τουλάχιστον ένα λεμφογάγγλιο (ή λεμφαδένα). Η λέμφος χύνεται στο φλεβικό σύστημα στη βάση του τραχήλου (λαιμού) με δύο μεγάλα λεμφαγγεία που ονομάζονται μείζων και ελάσσων θωρακικός πόρος.
Το λεμφικό σύστημα είναι πιο ανεπτυγμένο στα σημεία του σώματος που είναι πύλες αντιγόνων (δηλαδή στα σημεία από όπου μπορούν πιο εύκολα να εισέλθουν στον οργανισμό βλαπτικοί παράγοντες). Η ημερήσια παραγωγή λέμφου είναι περίπου 12 λίτρα.
Πλοήγηση
[0] Λίστα μηνυμάτων
[#] Επόμενη σελίδα
Μετάβαση στην πλήρη έκδοση