'Αρθρα Εσωτερισμού > Καμπαλά
Η Καμπαλα αποκατεστημένη....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Η προσέγγιση του Λούρια στα Καμπαλιστικά ζητήματα της εκπόρευσης αλλά και της αποκατάστασης, χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία και από μια έντονη νεωτεριστική διάθεση. Δεν δίστασε να επανεντρυφήσει στον Γνωστικισμό και να επανεκφράσει ιδέες όπως η δυαδική φύση του κόσμου χάρη στην «επέκταση» και την «σύμπτυξη» των θεϊκών δυνάμεων, που εισάγουν για πρώτη φορά το διαλεκτικό στοιχείο στην θεωρία της εκπόρευσης. Ακόμα, οι «πέντε όψεις» ως συνεπτυγμένες όψεις των δέκα σεφιρόθ, η αναγκαστική καταστροφή του κόσμου από το Αδαμικό γένος για την ανάπτυξή του και η αργή αποκατάσταση των πνευματικών σπινθήρων που είχαν εκπέσει κάτω από την κυριαρχία των κελυφών, αποδεικνύουν τον Γνωστικό χαρακτήρα των ιδεών αυτών.
Η ευρεία ανάπτυξη που γνώρισε και η θεωρία της προσευχής και της μυστικιστικής σκοπιμότητας, γίνεται ο παράγοντας ώστε να εξισορροποιηθεί αρμονικά στην Λουριανική καμπαλά, η θεωρητική σκέψη με την θρησκευτική πρακτική. Παραφωνία ίσως ήταν το μεσσιανικό στοιχείο που το βρίσκουμε ιδιαίτερα τονισμένο στην Λουριανική καμπαλά, το οποίο βρήκε την απέλπιδα ιστορική του έκφραση στο Σαββατιστικό κίνημα. Οι Γνωστικιστικές καταβολές της Λουριανικής Καμπαλά και ο μυστικισμός που ανέπτυξε, απετέλεσαν και την κύρια αιτία που η πορεία της Καμπαλά στον δυτικό εσωτερισμό – τον οποίο επηρέασε –ακολούθησε δύο διαμετρικά αντίθετα ρεύματα.
Το ρεύμα της χριστιανικής Καμπαλά, στο οποίο οι θεολόγοι προσπάθησαν ανεπιτυχώς να προσαρμόσουν, (όπως και οι ραβίνοι άλλωστε), την υψηλή αυτή φιλοσοφία στο δόγμα τους και το ρεύμα της Ερμητικής Καμπαλά, το οποίο έμεινε σαν ρεύμα πιο καθάριο, αλλά όμως και αυτό βεβηλώθηκε εν μέρει από την κακομεταχείριση και την φαντασιοπληξία πολλών δυτικών εσωτεριστών που φιλοδοξούσαν να ονομαστούν Καμπαλιστές.
....συνεχίζεται....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Ο 16ος αιώνας για τον εσωτερισμό ήταν αιώνας επαναπροσανατολισμού των κυρίαρχων ρευμάτων της εσωτερικής σοφίας. Ο αρχαίος πανθεϊστικός Ροδοσταυρισμός, αλλοιωμένος από τους υποστηρικτές του Λούθηρου, χρησιμοποιήθηκε για να στηρίξει την αντιπαράθεσή τους με τον πάπα και να προάγει μια διαφορετική χριστιανική αντίληψη, πέρα από τα φθαρμένα πλαίσια του καθολικισμού.
Οι Ροδοσταυρικές προκηρύξεις των αρχών του 17ου αιώνα, σφράγισαν ουσιαστικά και το τέλος μιας μακράς και ανεκτίμητης πορείας που χάραξαν οι αυθεντικοί Ροδόσταυροι, όπως οι μεγάλοι Αλχημιστές, οι συνεπείς Ερμητιστές και οι γνήσιοι Καμπαλιστές που γράψανε τις χρυσές σελίδες της δυτικής εσωτερικής παράδοσης σε όλους τους αιώνες. Μορφές όπως ο Δάντης, ο Νίκολας Φλαμέλ, ο Παράκελσος και πολλοί άλλοι που έμειναν δοξασμένοι στην ιστορία της Ευρώπης, ήταν αυτοί που κράτησαν στην πλάτη τους τον Μπέϊκον και τον Φλουντ για να δώσουν το έναυσμα της γνήσιας επιστημονικής σκέψης, ήταν αυτοί που πότισαν με τον ιερό λόγο το πνεύμα του Σπινόζα για να αναστήσει την αληθινή φιλοσοφία, ήταν αυτοί που άφησαν χρυσή κληρονομιά σε άξιους κληρονόμους όπως ο Γιουνγκ.
Ενώ όμως ο 16ος αιώνας ήταν ένα λαμπρό σημείο για την ανάπτυξη και εξέλιξη των εσωτερικών επιστημών, ανηφορίζοντας το ρεύμα της ιστορίας, συναντάμε τους επόμενους δύο αιώνες με πολύ φτωχική συνεισφορά στην απόκρυφη σοφία. Από τη μια ο δυτικός εσωτερισμός γνώρισε σφοδρές διώξεις από τον χριστιανισμό, ξεκινώντας την αυγή του 14ου αιώνα με την ανέντιμη επιδρομή ενάντια στους Ναΐτες και συνεχίζοντας το κυνήγι μαγισσών, εφαρμόζοντας την μάστιγα του υπέρτατου παραλογισμού και απανθρωπιάς, την ιερά εξέταση, ενώ από την άλλη, η ραβινική καμπαλιστική εντρύφηση, βρήκε σφοδρούς πολέμιους από τους κόλπους του δογματισμού και της φονταμενταλιστικής ορθοδοξίας του εβραϊσμού, με αποτέλεσμα οι δύο αυτοί αιώνες να είναι φτωχότατοι σε ουσία εσωτεριστικής δημιουργίας.
Προς τα τέλη του 15ου αιώνα, οι διωγμοί των Εβραίων από την Ισπανία, ήταν το λυπηρό από την μία γεγονός της αναγκαστικής μετανάστευσης αυτών των ανθρώπων, από την άλλη όμως, ήταν η αιτία της ανάπτυξης και διάδοσης της Καμπαλιστικής παράδοσης σε ολάκερη σχεδόν την Ευρώπη, καθώς μετανάστες Εβραίοι ίδρυσαν καινούριες σχολές καμπαλιστικής σκέψης, στην Ιταλία, στην Γερμανία, στην Πολωνία, στη Θεσσαλονίκη κλπ.
....συνεχίζεται....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Προχωρώντας έναν αιώνα πίσω, βρισκόμαστε στον σκοτεινότερο αιώνα της μεσαιωνικής νύχτας, στον φοβερό αιώνα των καιροσκοπικών σταυροφοριών, των φανατικότερων και πλέον αιματηρών διώξεων των Καθαρών ή Αλβιγηνών της νότιας Γαλλίας από τους χριστιανούς, καθώς και την σύσταση της πιο απάνθρωπης και μισάνθρωπης δράσης που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα, της ιεράς εξέτασης το 1231.
Ήδη η μισαλλοδοξία παίρνει σάρκα και οστά με τις ευλογίες της εκκλησίας του χριστού και εφορμά να αιματοκυλήσει για τους επόμενους αιώνες την γηραιά ήπειρο και να εφαρμόσει τα πιο απάνθρωπα βασανιστήρια για την σωτηρία του ανθρώπου, σκορπίζοντας τον τρόμο στις ατυχείς κοινωνίες της εποχής εκείνης.
Αφετηρία των εγκλημάτων του αιμοδιψούς δόγματος, οι σφαγές των Καθαρών στη δύση, με την ιστορική παραίνεση του πάπα, «σφάξτε τους όλους και ο θεός θα αναγνωρίσει τους δικούς του», σφαγές όμως που συναγωνίζονταν σε βαρβαρότητα τις σφαγές των Βυζαντινών ενάντια στους Βογόμιλους, μόνο που υστερούσαν κατά πολύ σε αριθμούς.
Οι ορθόδοξοι χριστιανοί βυζαντινοί κατέσφαξαν περισσότερους των εκατό χιλιάδων Βογομίλων, ενώ οι καθολικοί χριστιανοί Παπικοί, λιγώτερους από τριάντα χιλιάδες. Το έγκλημα αυτών των ανθρώπων; Ήταν αιρετικοί, καθώς φαίνεται ότι ήταν επηρεασμένοι από τους Γνωστικούς και τους Μανιχαίους και δεν πίστευαν στην ανάσταση του χριστού.
Σε ένα τέτοιο καθεστώς τρομοκρατίας και διώξεων, ο δυτικός εσωτερισμός που μόλις άρχιζε να αναγεννάται, κινδύνευε να εξολοθρευτεί, προτού καταφέρει ακόμα να ορθοποδήσει. Η Καμπαλιστική όμως παράδοση, ασκούνταν και εμπλουτίζονταν ελεύθερα από τους ραβίνους, οι οποίοι απολάμβαναν ασυλία από το μισαλλόδοξο δόγμα του χριστιανισμού σε ανατολή και δύση.
Ειδικά στην Ισπανία, η Εβραϊκή παροικία ευτύχησε να γεννήσει αξιόλογες μορφές μελέτης της Καμπαλιστικής παράδοσης και να ορθώσει σχολές και δασκάλους, οι οποίοι σηματοδότησαν τον κυριότερο σταθμό στην Καμπαλιστική φιλοσοφία. Δημιούργημα –ορόσημο του τέλους σχεδόν του 13ου αιώνα, το φημισμένο καμπαλιστικό βιβλίο, το Ζοχάρ.
....συνεχίζεται....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Ζοχάρ ή Βιβλίο της Λαμπότητας. Προϊόν της ανάμειξης της σχολής της Χερόνα και της Γνωστικιστικής σχολής το Ζοχάρ, αποτέλεσε ένα από τα σπουδαιότερα κείμενα για την μελέτη και διάδοση της Καμπαλά τα τελευταία χρόνια του μεσαίωνα και επηρέασε καταλυτικά την Καμπαλιστική φιλοσοφία. Ουσιαστικά δεν πρόκειται για ένα Βιβλίο, αλλά για συλλογή μιντρασικών αναφορών, μεγάλων ομιλιών, φιλοσοφικών και μεταφυσικών συζητήσεων, με το μεγαλύτερο μέρος να περιλαμβάνει τις συζητήσεις με τους μαθητές του του ιεροδιδασκάλου Συμεών Μπεν Γιοχάι.
Στο πεντάτομο έργο – όπως εκδόθηκε πρωταρχικά – συμπεριλαμβάνεται και ένα πλήθος από αποσπάσματα ανωνύμων συντακτών. Στο Ζοχάρ, διακρίνεται εύκολα η προσπάθεια χρησιμοποίησης της Καμπαλά για την ερμηνεία της πεντάτευχου, με αποτέλεσμα όμως αντίθετο από τα αναμενόμενα για την εβραϊκή ορθοδοξία, για το λόγο ότι, ξένες προς τον εβραϊσμό απόψεις άρχισαν να εισχωρούν και να αλλοιώνουν ερμηνευτικά το απόλυτο δόγμα των ιερών βιβλίων του Εβραϊκού δόγματος.
Ήδη από τα πρώτα χρόνια του 13ου αιώνα, η Προβηγκία και η Χερόνα έγιναν οι άμβυκες όπου μεταστοιχειώνονταν οι διδασκαλίες του Νεοπλατωνισμού και του Γνωστικισμού, γεννώντας αυτό που θα ονομαστεί ως «η αληθινή επιστήμη της Καμπάλα». Λίγο μετά το 1230, ο Καμπαλλιστής και μυστικιστής φιλόσοφος Ισαάκ Ιμπν Λατίφ, εμπνεόμενος από αραβικές και εβραϊκές μεταφράσεις των νεοπλατωνικών, διδάσκει μια προσωπική του μέθοδο και θεωρία, η οποία έχει ως πρακτική την διαλογιστική μυστικιστική έμπνευση και φιλοσοφική βάση την θεωρία του Θεϊκού Λόγου, θεωρία δανεισμένη από την αραβική νεοπλατωνική παράδοση.
Ίσως για πρώτη φορά διακηρύσσεται η αντίληψη ότι, η Καμπάλα είναι ανώτερη της φιλοσοφίας, καθώς η Καμπάλα δύναται να αποκαλύψει την αλήθεια σε κάθε άνθρωπο, ενώ η συνηθισμένη φιλοσοφία όχι. Τονίζει βέβαια ότι γνώση της απόλυτης αλήθειας, ολοκληρωτική γνώση του θείου, είναι αδύνατη, με μοναδική ίσως εξαίρεση για όσους φτάνουν στην υπερδιανοητική έκσταση, κατάσταση ανώτερη της προφητικής έκστασης, οπότε δύνανται να αντιληφθούν μια εικόνα του προσώπου του θεού.
Αν το «εν αρχή ην ο Λόγος» ήταν ένας νεωτερισμός που εισήγαγε ο Ισαάκ Ιμπν Λατίφ, ταράσσοντας τον συντηρητικό Εβραϊκό δογματισμό, η αποδοχή της θεωρίας της μετενσάρκωσης, θεωρία όχι μόνον ξένη αλλά και διαμετρικά αντίθετη στο Εβραϊκό δόγμα - αλλά και στην Αιγυπτιακή πίστη – έκανε τους ορθόδοξους Εβραίους να καταφέρονται ενάντια στην Καμπάλα και να την παρουσιάζουν σαν την Ελληνική φιλοσοφία που σκοπό της είχε να υπονομεύσει και να αλλοιώσει την πίστη και το δόγμα του Εβραϊσμού.
Ήταν περίπου η ίδια εποχή και λίγο πιο πριν που το «Σεφέρ Χα Μπαχίρ», το οποίο αποδεδειγμένα επηρέασε το Ζοχάρ, ένα Καμπαλιστικό βιβλίο απόρροια των Γνωστικιστικών θεωριών των Καθαρών της νότιας Γαλλίας , εισάγει με θέρμη την θεωρία της μετενσάρκωσης, κάτω από την Γνωστικιστική οπτική.
....συνεχίζεται....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Την πρακτική των προκατόχων και σύγχρονών του, το να χρησιμοποιείται μια αναγνωρισμένη φιλοσοφική θεώρηση, για να στηρίξει τις προσωπικές δοξασίες, ακολούθησε και ο δεύτερος αντιπρόσωπος της φιλοσοφικομυστικιστικής τάσης μετά τον Ισαάκ Ιμπν Λατίφ, ο Αβραάμ Αμπουλάφια. Επηρεασμένος κατά την νεότητά του από ομάδες μυστικιστών της Αριθμοσοφίας και αργότερα από τους Γερμανούς μυστικιστές αλλά και από την επίδραση των Ισλαμιστών μυστικιστών Σούφι με τους οποίους ήρθε σε επαφή κατά την διάρκεια των ταξιδιών του σε νεαρή ηλικία, ανέπτυξε και άσκησε τον εαυτό του στην εκστατική Καμπάλα, απομακρυνόμενος από την θεοσοφική Καμπάλα της Χερόνα.
Χρησιμοποίησε την Καμπάλα για να στηρίξει τις μονομερείς απόψεις του και καταφέρθηκε εναντίον της, κοροϊδεύοντας πολλές φορές Καμπαλιστικές ιδέες που δεν ταίριαζαν με τις πεποιθήσεις του. Στράφηκε και ενάντια στον Μαϊμονίδη, επινοώντας ένα δήθεν αδιέξοδο των έργων του Μαϊμονίδη, στο οποίο ο ίδιος έδινε λύση.
Η κύρια βέβαια διάσταση ήταν η άρνηση του Μαϊμονίδη για πιθανότητα προφητείας στην εποχή του, ενώ ο Αβραάμ Αμπουλάφια διατείνονταν ότι ο ίδιος είχε φτάσει σε ψηλά επίπεδα έκστασης, όπως οι προφήτες και έτσι μπορούσε να προφητεύει. Έγραψε 26 προφητικά βιβλία, αλλά για κακή του τύχη καμιά του προφητεία δεν εκπληρώθηκε.
Στον αντίποδα της μυστικιστικής Καμπάλα και σε παράλληλη ανάπτυξη με αυτήν, δημιουργήθηκε μια Γνωστικιστική σχολή Καμπαλιστών, με φανερή προσήλωση στην φιλοσοφία του Γνωστικισμού, με τάσεις για διερεύνηση και αποσυμβολισμό του μυθολογικού. Στην σχολή αυτή γίνεται για πρώτη φορά προσπάθεια να περιοριστεί η Καμπάλα στην αυθεντική παράδοση και να διαφυλαχθεί από την πληθώρα των ψευδεπίγραφων έργων που παρουσιάζονταν.
Εκπρόσωποι της σχολής αυτής οι υιοί του Ιακώβ χα Κοέν από την Συρία, οι οποίοι ερχόμενοι στην Δύση, έρχονται σε επαφή με τον Μωυσή του Μπούργκος – ένα όνομα σεβαστό σε ολόκληρη την Ισπανία – και τον Τόντρος Αμπουλάφια. Στην σχολή αυτή βρίσκουμε την ανάπτυξη μιας ιδέας του Ναχμανίδη, σχετικά με την δαιμονική εκπόρευση δέκα «κοινών» σφαιρών που αντιτίθενται στις «άγιες» σεφίρες της Καμπαλιστικής παράδοσης. Η ρίζα της θεωρίας αυτής βρίσκεται στον Ζωροαστρισμό, στην αντίληψη περί διπλότητας και αντιπαλότητας καλού – κακού.
Βασισμένη στην διαρκή πάλη του καλού με το κακό, η θεωρία αυτή καταλήγει τελικά στην δαιμονολογία και σε μια σκοτεινή μίμηση της φιλοσοφίας της εκπόρευσης, καταλήγοντας σε ένα ανάστροφο δέντρο, υλοποιώντας τον κόσμο των Κελυφών (Κλιφόθ) και δίνοντας το υλικό στο Ζοχάρ να κτίσει την θεωρία της «άλλης πλευράς».
....συνεχίζεται....
Πλοήγηση
[0] Λίστα μηνυμάτων
[#] Επόμενη σελίδα
Μετάβαση στην πλήρη έκδοση