'Αρθρα Εσωτερισμού > Καμπαλά
Η Καμπαλα αποκατεστημένη....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Ο μεγάλος αυτός Καμπαλιστής, πρωτοτύπησε ως προς την ερμηνεία του «Σεφέρ Γετζιρά», καθώς δημοσίευσε το πρώτο κείμενο με σχόλια, κάτω από το πρίσμα της θεωρίας των Σεφιρόθ και σύμφωνα με το πνεύμα της Καμπαλά. Αρχή των εκπορεύσεων η «Σκέψη», την οποία θέτει στην κορυφή των θεϊκών ιδιοτήτων, από όπου απορρέουν οι λοιπές θεϊκές εκφράσεις – οι «λόγοι»- ένεκα των οποίων γεννήθηκε ο κόσμος.
Στον Ισαάκ τον Τυφλό βρίσκουμε για πρώτη φορά τον όρο «Αϊν – Σοφ», ως ιδιότητα του απόκρυφου θεού πριν και πάνω από την «Σκέψη», ιδιότητα που περιγράφει τον «Χωρίς Τέλος», τον «Άπειρο». Αξιοσημείωτος είναι πάντως ο Νεοπλατωνικός χαρακτήρας της διδασκαλίας του, διαφοροποιούμενος έτσι από το «Σεφέρ Χα Μπαχίρ», προωθώντας διαλογιστικές και μυστικιστικές πρακτικές με φανερή θεουργική έμφαση. Μπορεί ο Ισαάκ ο Τυφλός να αναγνώρισε την αξία των διαλογιστικών τεχνικών που βρίσκονταν στο «Σεφέρ Χα Μπαχίρ», ο ίδιος πάντως φαίνεται πως είναι προσηλωμένος στο δρόμο που χάραξε ο πατέρας του.
Ανεξάρτητα όμως από τις τάσεις που παρουσιάστηκαν στις Καμπαλιστικές διδασκαλίες του Ισαάκ του Τυφλού, οι πάμπολλοι μιμητές του, ανώνυμοι οι περισσότεροι, κυκλοφορούν δεκάδες Καμπαλιστικά κείμενα, τα περισσότερα ψευδεπίγραφα, αγκαλιάζοντας πλειάδα πρακτικών και τεχνικών, οι οποίες πολύ εύκολα παραπλανούν τον μη εξειδικευμένο στην διάκριση αυτών.
Ουσιαστικά η μόλυνση του κύριου ρεύματος της Καμπαλά, δεν έγινε την εποχή αυτήν από άλλα συγκλίνοντα ρεύματα, αλλά προήλθε μέσα από τον βυθό του κύριου ρεύματος, εξαιτίας της μεγάλης ορμητικότητας και ανατάραξης που επέφερε το ρεύμα στα υλικά της κοίτης.
....συνεχίζεται....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Το κύριο ρεύμα της Καμπαλά που αποκτά την τεράστια ορμητικότητα στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας της κοινής χρονολόγησης, φαίνεται ότι για πολλούς αιώνες ελάχιστες επιδράσεις δέχεται από παράπλευρες επιρροές. Τα ιστορικά γεγονότα αυτών των αιώνων είναι πάμπολλα και πολύ σημαντικά, όπως η εμφάνιση και επέκταση του Ισλάμ τον 6ο έως 10ο αιώνα, η επιβολή του εβραιοχριστιανισμού σχεδόν σε ολόκληρη την γηραιά ήπειρο, οι μεγάλες μετακινήσεις των Γερμανικών φυλών και οι ανακατατάξεις που επήλθαν στην Ευρώπη με την δημιουργία νέων κρατών στα απομεινάρια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Μία τεράστια χρονική περίοδος, από τον 4ο αιώνα μέχρι τον 10ο , χαρακτηρίζεται κύρια από την προσπάθεια εδραίωσης και διάδοσης και στην συνέχεια επιβολής του χριστιανισμού, προσπάθεια που ξεκίνησε από την ημέρα που επιβάλλεται ως η μοναδική θρησκεία στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία με τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο. Έτσι αυτοί οι αιώνες χαρακτηρίζονται περισσότερο από τους διωγμούς που εξαπέλυσε το εβραιοχριστιανικό δόγμα ενάντια στους εθνικούς, αλλά και ενάντια σε όσους παρεκτρέπονταν από την επίσημη γραμμή του δόγματος που χάραζε μια πολιτικοθρησκευτική ελίτ της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, με έδρα την νέα πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη.
Από την αιμοδιψή μανία των εβραιοχριστιανών, εξαιρούνταν μόνον οι Εβραίοι, ενώ κάθε άλλη θρησκευτική δοξασία, πνίγονταν στο αίμα των οπαδών της. Από τον ζωώδη φανατισμό των χριστιανών, δεν γλύτωσαν δυστυχώς ούτε τα περίλαμπρα μνημεία και τεχνουργήματα της Ελληνικής τέχνης, καθώς και τα καλλιτεχνήματα της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής εποχής. Ναοί κατεδαφίστηκαν, ιερά Άλση πυρπολήθηκαν, ιεροί τόποι καταπατήθηκαν και το σύνολο σχεδόν των καλλιτεχνικών θησαυρών, υπέστη τον βανδαλισμό των φανατισμένων κάτω από τις ευλογίες και οδηγίες των ενδεδυμένων τα φαιά, ταγών του επιβληθέντος δόγματος.
Από τότε και για πολλούς αιώνες, η γνώση θα επικηρυχθεί και θα διωχθεί απάνθρωπα. Οι εναπομείναντες σοφοί θα αναλάβουν για τους επόμενους αιώνες του ζοφερού σκότους να συντηρήσουν άσβεστο το πυρ στους απόκρυφους βωμούς των ιερών, μακριά από τα μάτια των βέβηλων, αλλά το κυριότερο, μακριά από τον πλέον επικίνδυνο, τον φανατισμένο δογματικό σκοταδιστή που ανέθρεψε το εβραιοχριστιανικό δόγμα.
....συνεχίζεται....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Οι σχολές γνώσης που διατήρησαν την ισχύ τους κατά τα ύστερα Ελληνιστικά χρόνια της Ρωμαϊκής εποχής, ήταν κύρια οι Νεοπυθαγόρειοι, οι Επικούριοι, οι Στωικοί και οι Νεοπλατωνικοί. Από την άλλη μεριά, λαϊκές δοξασίες από ολάκερο τον γνωστό τότε κόσμο, με προτίμηση πρώτον από τον Ελληνικό Πανθεϊσμό και δεύτερον από τους Πέρσες, Βαβυλώνιους και Αιγύπτιους, σε όσμωση και με τον Ιουδαϊσμό, συνθέτουν ένα ευρύ πλέγμα δοξασιών με πολλά παρακλάδια, τα οποία όλα μαζί αναφέρονται ως Γνωστικισμός.
Ακόμη, στην σκιά των φιλοσοφικών ρευμάτων αναπτύσσονται απλουστευμένα οι φιλοσοφικές ιδέες, κατά κανόνα προερχόμενες από τον Νεοπλατωνισμό, συγκροτώντας ένα τεράστιο γνωσιακό κεφάλαιο το οποίο θα επηρεάσει δραστικά τους επόμενους αιώνες την δυτική σκέψη και τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό, το κεφάλαιο «Ερμητισμός».
Δίπλα και παράλληλα στον Ερμητισμό, εξελίσσεται μια πιο απόκρυφη γνώση και εσωτερική πρακτική συγχρόνως, η οποία με αφετηρία τον Ζώσιμο τον Πανωπολίτη (Rosinus για τους Άραβες) θα δημιουργήσει μια ολάκερη σχολή εσωτερικής άσκησης και θα απασχολήσει όλες τις μεγάλες μορφές των μετέπειτα αιώνων, σχεδόν μέχρι τα σύγχρονα χρόνια.
Η Τέχνη αυτή, το Μεγάλο Έργο όπως έμεινε στην ιστορία του δυτικού εσωτερισμού, η Τέχνη της χρυσοποιίας, είναι η Αλχημεία η Τέχνη των σοφών, η οποία θα αναγεννηθεί ξανά στην Ευρώπη τον 11ο αιώνα με την μετάφραση από τα Αραβικά του Αλχημιστικού έργου του Ζώσιμου, με τον πασίγνωστο και μυστηριώδη τίτλο, «Η Τύρβη των Φιλοσόφων» (Turba Filosoforum).
Το όλο σκηνικό της εποχής εκείνης συμπληρώνεται και από την ευρεία διάδοση των μαγικών πρακτικών, οι οποίες διασώζονται μέχρι σήμερα στους Ελληνικούς μαγικούς πάπυρους (Papyri Graecae Magicae).
....συνεχίζεται....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
Στις 6 Ιανουαρίου κάθε χρόνο στην Αλεξάνδρεια, κατά την περίοδο των Ελληνιστικών χρόνων, τελούνταν η μεγάλη εορτή, «τα Κόρεια» προς τιμή της Περσεφόνης. Για τα εσωτερικά μυστήρια που τελούνταν σε εκείνη την εορτή, οι μυημένοι τηρούσαν σιγή και δεν αποκάλυπταν τίποτα από τα δρώμενα. Όμως οι όρκοι σιωπής δεν εμπόδισαν κάποιους χριστιανούς να αποκαλύψουν το μυστήριο, διασώζοντας και διαφωτίζοντάς μας με αυτόν τον τρόπο για το περιεχόμενο των μυητικών μυστηριακών δρώμενων.
Ο μοναχός Επιφάνειος του 4ου αιώνα, καταγράφει και διασώζει μια περιγραφή των μυστηρίων της τελετής από τα «Κόρεια» που τελούνταν στον ναό της «Κόρης». Παρότι μερικοί θα προσπαθήσουν να παρουσιάσουν το μυστήριο ως Αιγυπτιακή δήθεν τελετουργία προς την Ίσιδα, η μυστηριακή τελετή είναι ουσιαστικά μια Ελληνική καθαρά μυητική τελετή, αντίστοιχη και σχεδόν πανομοιότυπη με τα Ελευσίνια μυστήρια, από όπου βέβαια προέρχεται. Ο Επιφάνειος έγραψε: «Όταν ρωτούσαν τους συμμετέχοντες τι ήταν η μυστηριακή τελετή (το μυστήριο), εκείνοι απαντούσαν πως εκείνη την ημέρα και ώρα η Κόρη γέννησε έναν Υιό, τον Αιώνα». («Βριμώ έτεκεν Βριμόν» των Ελευσινίων, «Η Ισχυρά γέννησε τον Ισχυρόν»).
Ο «Αιώνας» Διόνυσος θα γίνει η συμβολική ονομασία για τους «αιώνες» των Γνωστικών, όπου τρεις ομάδες «αιώνων» - μία αποτελούμενη από οκτώ «αιώνες», μια δεύτερη από δέκα και μια Τρίτη ομάδα από δώδεκα «αιώνες» - θα συνθέσουν την Βαλεντίνεια Κοσμογονία της Γνωστικής Φιλοσοφίας. Σύμφωνα με αυτήν, η ανώτερη θεότητα, η οποία δεν δύναται να γίνει αντιληπτή από τις αισθήσεις, ούσα η υπέρτατη αλήθεια, βρίσκεται μακράν από τις ανθρώπινες υποθέσεις. Από αυτήν την ασύλληπτη θεία ουσία, εκπορεύτηκαν ή δημιουργήθηκαν-γεννήθηκαν θεϊκές οντότητες οι αποκαλούμενες «Αιώνες». Ένας «Αιώνας» ήταν η «Σοφία», μια θεά παρθένα η οποία γέννησε έναν κατώτερο θεό, τον «Δημιουργό».
Αυτός ο κατώτερος «Δημιουργός» που αντιστοιχεί στον Ιεχωβά, δημιούργησε έναν μη τέλειο κόσμο, τον κόσμο μας. Οι «Αιώνες» των Γνωστικών, που ενίοτε αντιστοιχούν και περιγράφουν τις ιδιότητες του θείου, παρότι δεν έγιναν αποδεκτές από τον Ραβινικό Ιουδαϊσμό, όμως επηρέασαν μερίδα Εβραίων γεννώντας Γνωστικές αιρέσεις στους κόλπους του Ιουδαϊσμού, όπως την Γνωστική αίρεση του Σίμωνα του Μάγου αλλά και αυτόν τον ίδιο τον πρωτογενή χριστιανισμό. Ειδικά στους μυστικιστές του Εβραϊσμού, η φιλοσοφία των «Αιώνων» σαν ιδιότητες του Δημιουργού, βρήκαν εύκολα αναλογία με τους δέκα «λόγους» των βασικών αρχών της «Μερκαμπά», χάρη στους οποίους δημιουργήθηκε ο κόσμος, κάνοντας να εμφανιστεί ο Ιουδαϊκός Γνωστικισμός.
Η αποστασία από την Ιουδαϊκή ορθοδοξία και η προσχώρηση στον Γνωστικισμό, του Ελίσα Μπεν Αβουγιά, είναι η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση του Ιουδαϊκού Γνωστικισμού που συνέδεσε την Εβραϊκή παράδοση της «Μερκαμπά» με τους Γνωστικούς «Αιώνες». Το «Σεφέρ Χα Μπαχίρ» αποδεικνύει ξεκάθαρα τις καταλυτικές επιρροές του Γνωστικισμού στον Εβραϊκό μυστικισμό. Ακόμα και οι γνήσιες ιδέες του Εβραϊσμού, όπως αυτές της «Σεκινά» και της τελικής κρίσης, αναλύονται και ερμηνεύονται κάτω από το πρίσμα της Γνωστικής φιλοσοφίας, με αποτέλεσμα να ταυτισθεί με την Γνωστική «θεϊκή φλόγα», η οποία βρίσκεται εξόριστη στον υλικό κόσμο.
Μέσα σε αυτό το κλίμα της εποχής μετά από τον 3ο αιώνα, γράφτηκε ένα συνοπτικό και συμβολικό βιβλίο, ένα βιβλίο που έμελλε να επηρεάσει αφάνταστα την πορεία του δυτικού εσωτερισμού, το «Σεφέρ Γετζιρά».
....συνεχίζεται....
Ορφέας:
....συνέχεια από το προηγούμενο....
….σεφέρ γετζιρά….
Το περιβόητο «βιβλίο της δημιουργίας» το οποίο απετέλεσε το βάθρο όπου πάνω του στήθηκε το ανεπανάληπτο αριστούργημα της εσωτερικής φιλοσοφίας, η σύγχρονη Καμπαλά. Το βιβλίο που έχει μελετηθεί και σχολιασθεί περισσότερο ακόμη και από το σύνολο των έργων του αποκρυφισμού που γράφτηκαν πριν από την εφεύρεση της τυπογραφίας.
Το βιβλίο που δημιούργησε τις πλέον αντιφατικές και αντικρουόμενες ερμηνείες και όχι μόνο στα πλαίσια του εσωτερισμού, καθώς αναφέρθηκε από μερίδα μελετητών ότι αποτελεί απλά μαθητικό βοήθημα εξάσκησης της γλώσσας και της εβραϊκής γραμματικής, σύμφωνα με άλλους περίληψη που συντάχθηκε μετά τον 8ο αιώνα παλαιότερων βιβλίων, για μερικούς θεόπνευστη διδασκαλία αποκαλυμμένη από κάποιον Άγγελο, για κάποιους άλλους μυστική παράδοση που συνέταξε ο πατριάρχης του εβραϊσμού Αβραάμ, τέλος για τους αντικειμενικούς ερευνητές είναι έργο εβραίου Ελληνιστικής μόρφωσης, ο οποίος αποπειράθηκε να παρουσιάσει τον μυστικισμό του άρματος (Μερκαμπά) με συγκρητισμό του Γνωστικισμού, του νεοπλατωνισμού και της νεοπυθαγόρειας αριθμοσοφίας.
Βιβλίο το οποίο γράφτηκε το νωρίτερο μετά τον 3ο αιώνα της κοινής χρονολόγησης και οπωσδήποτε πριν από τον 6ο, αν και οι παλαιότερες εκδόσεις που διασώθηκαν – οι οποίες όμως είναι μετά τον 10ο αιώνα – περιλαμβάνουν και απόψεις που αναπτύχθηκαν μετά τον 8ο αιώνα, οι οποίες όμως ερμηνεύονται ως προσθήκες από μετέπειτα αντιγραφείς, καθώς ξεχωρίζουν εύκολα, διότι είναι ξένες προς το συνολικό ύφος του έργου.
Ο αξιόλογος και αξιόπιστος ερευνητής Gershom Scholem στο βιβλίο του «Εισαγωγή στην Καμπαλά», γράφει:
“Ως τελικό συμπέρασμα, μπορούμε να ισχυρισθούμε ανεπιφύλακτα, πως το σημαντικότερο μέρος του Σεφέρ Γετζιρά, παρά το γεγονός πως περιέχει μερικές μεταταλμουδικές προσθήκες, γράφτηκε ανάμεσα στον τρίτο και έκτο μεταχριστιανικό αιώνα, το πιθανότερο στην Παλαιστήνη, από κάποιον ανώνυμο εβραίο μυστικιστικών τάσεων, και με σκοπό να αναπτύξει το θέμα του θεωρητικά και μαγικά, παρά εκστατικά. Ο ανώνυμος αυτός συγγραφέας, προσπάθησε να συμπεριλάβει στα Ιουδαϊκά πλαίσια, εξωιουδαϊκές θεωρίες, που τις θεωρούσε σημαντικές και το έργο του κινείται παράλληλα προς τον ιουδαϊκό εσωτερισμό των Χεϊχαλότ, μιας φιλολογίας που έχει τις ρίζες της στην ίδια χρονική περίοδο.
Η προσπάθεια «εξιουδαϊσμού» ξένων ετερόκλητων στοιχείων, αξιόλογων κατά την γνώμη του συγγραφέα, φαίνεται καθαρά προς το τέλος του βιβλίου όπου παρουσιάζει τον Αβραάμ σαν τον πρώτο που μελέτησε και εφάρμοσε τις μαγικές ιδέες που αναπτύχθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια του Σεφέρ Γετζιρά. Εξαιτίας της αναφοράς αυτής στον Αβραάμ, αρκετοί μεταγενέστεροι συγγραφείς ονομάζουν το βιβλίο αυτό «Οτιγιότ Αμπραχάμ Αβίνου» (Γράμματα του πατριάρχη μας Αβραάμ), ενώ από τον 13ο αιώνα και έπειτα, άλλοι συγγραφείς αποδίδουν το έργο στον Ραμπί Ακίβα και το ονομάζουν «Οτιγιότ Ραμπί Ακίβα»”.
Κάνοντας μια μικρή παρένθεση, να δηλώσουμε ότι ο Gershom Scholem με την φράση «Ιουδαϊκά πλαίσια», αναφέρεται στον κύκλο των μυστικιστών και στον μυστικισμό της Άμαξας (Μερκαμπά), η ενδελεχής μελέτη όμως αυτού του μυστικισμού και των θεωριών του, εγείρει πολλές αμφιβολίες, όπως θα αναφερθούμε στη συνέχεια, για την εβραϊκή του προέλευση.
....συνεχίζεται....
Πλοήγηση
[0] Λίστα μηνυμάτων
[#] Επόμενη σελίδα
Μετάβαση στην πλήρη έκδοση