Τοπολογία.
Η Δήλος είναι ένα στενό κομμάτι γης με πετρώματα χαρακτηριστικά για τον κυκλαδικό χώρο από σχιστόλιθο, γνεύσιο και γρανίτη, που προβάλλουν σχεδόν γυμνά από χώμα στην επιφάνεια της θάλασσας και , ιδιαίτερα ο γνεύσιος, λάμπουν εκτυφλωτικά παρά το τεφρό τους χρώμμα. Το μήκος της Δήλου από Β προς Ν δεν ξεπερνά τα 5χλμ και το πλάτος τα 1300 μ. Στους χαμηλούς λόφους , με τις μικρές σχετικά επίπεδες εκτάσεις που ανοίγονται ανάμεσα τους, κυλούν προς τη θάλασσα μικροί χείμαροι, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, από τα νερά της βροχής. Ένας μόνο χείμαρος ο Ινωπός, έχει σχετικά σταθερή ποή με κατεύθηνση από ΝΑ προς ΒΔ. Πηγάζει από τα νότια του Κύνθου, διασχίζει τη δυτική πλευρά του και χύνεται προς τα κάτω, αρχικά ως την πεδιάδα κοντά στο λιμάνι, αργότερα τα νερά του περισυλέχθηκαν σε ένα φαράγγι αρκετά ψηλά, κοντά στους πρόποδες του Κύνθου.
Ωστόσο στη Δήλο δεν υπάρχει έλλειψη πόσιμου νερού, ένα στρώμα πόρου σκεπάζει σε ορισμένα μέρη τον γρανίτη που συγκρατεί έτσι το νερό της βροχής σε μικρό βάθος, με αποτέλεσμα η διάνειξη πηγαδιών να εφοδιάζει τους κατοίκους με σχετικά άφθονο νερό.
Το μόνο σημαντικό έξαρμα στο χαμηλό αυτό χώρι είναι ο Κύνθος, ένα γρανιτικό ύψωμα στο κέντρο του νησιού. Πρόκειται για το ιερό βουνό της Δήλου, που επιβάλεται στο γύρω χώρο, όχι με τα 112 μ ύψος που έχει, αλλά γιατί είναι χαμηλή και ασήμαντη η γύρω έκταση.
Οι κατακερματισμένες από το δυνατό αέρα και το κύμα ακτές του νησιού, σχηματίζουν τον κοντινό περίγυρο του βουνού.
Απόκρημνοι βράχοι, ιδιαίτερα στα βόρεια, αλλά και στη σεληνιακή νότια μύτη, την Χερρόνησο, ανοίγονται με μεγάλη φειδώ για να σχηματίσουν μικρούς όρμους , τη Γούρνα στα ΒΑ, το κοντινότερο λιμάνι της αντικρυνής Μυκόνου, τον Σκορδανά στα ΒΔ, τους Φούρνους στα ΝΔ του νησιού. Τέλος στη μέση περίπου της δυτικής ακτής το αρχαίο Ιερό λιμάνι που προσφέρει ασφάλεια, χάρη στους δύο μικρούς βράχους του πορθμού, ανάμεσα στη Δήλο και τη Ρήνεια, το μικρό και το μεγάλο Ρεματιάρη. Εκεί, γύρω απο τον σημαντικότερο αυτόν όρμο της Δήλου, σχηματίζεται η κυριότερη πεδιάδα του νησιού που επεκτείνεται προς τα ΒΑ, ανάμεσα σε λόφους και φτάνει σχεδόν ως τον όρμο της Γούρνας. Το βόρειο, χαμηλότερο τμήμα, κατακλυζόταν παλαιότερα απο τα νερά, με αποτέλεσμα το σχηματισμό της Ιερής λίμνης.
Η μεγάλη Δήλος, δηλ η αρχαία Ρήνεια, αποτελεί τη συνέχεια προς Δ της κυρίως Δήλου, της μικρής, όπως λένε σήμερα οι ντόπιοι τις δύο Δήλες. Πιό πλατιά και απλωτή, διπλή σε μήκος και πλάτος, μεγαλύτερους και ασφαλέστερους όρμους και περισότερη καλιεργήσιμη γη, η Ρήνεια είναι ουσιαστικά ο τόπος εγκατάστασης των σημερινών Δηλίων.
Σπουδαιότατη είναι επίσης η γεωγραφική θέση της Δήλου. Βρίσκεται περίπου στο κέντρο των κυκλάδων και στο μέσω του ταξιδιού από τη Ηπειρωτική Ελλάδα στην Ιωνία, στα ανατολικά νησιά Χίο, Σάμο, Ρόδο ή και ακόμα και στη Κρήτη. Φυσικό είναι επομένως να αναπτύχθηκε από νωρίς σε εμπορικό λιμάνι, που εξελίχθηκε αργότερα σε ένα από τα σημαντικότερα στη ανατολική μεσόγειο.
Σπουδαίος παράγοντας για τη μεγάλη ανάπτυξη της Δήλου ήταν το γεγονός ότι θεωρήθηκε ως ιερός τόπος του Απόλλωνα, καθώς και της Αρτεμης, θεότητας χαρακτηριστικά Ελληνικής, όπου ο νέος θεός του Ολύμπου είδε το φώς. ( αποσπάσματα από το βιβλίο Δρ. Φωτεινής Ζαφειροπούλου επιτ.εφόρου αρχαιοτήτων.)
Μύθος, εσωτερική διδασκαλία
Όταν η περίπτυξη του Δία με την Τιτανίδα Λητώ καρποφόρησε, τότε η ζήλεια της περήφανης Ήρας, ξέσπασε σε ανελέητο κυνηγητό της αντιπάλου της, ώστε να μην μπορέι να σταθεί κάπου και για να φέρει στον κόσμο το παιδί της. Το μόνο που κατάφερε η Λητώ ήταν να βρεί ένα κομμάτι βράχου που μόλις ξεχώριζε απο την επιφάνεια της θάλασσας και έπλεε συνέχεια στο πέλαγος, επάνω στο οποίο έμεινε με το φόβο στην ψυχή. Και αυτό, αφού υποσχέθηκε ότι το περιπλανώμενο σαν αυτήν ξερονήσι θα πάψει να πλανιέται και θα στεριώσει σε ένα μέρος και το παιδί που θα γεννηθεί δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τον τόπο του όπου θα δεί το φώς, χαριζοντάς του δόξα μεγάλη και πλούτο. Έτσι και έγινε. Εννέα ολόκληρες μέρες υπέφερε η Λητώ τους πόνους της γέννας, γιατί η Ήρα κρατούσε μακριά της την Ειλείθυια, θεά που βοηθούσε τις επίτοκες. Τελικά οι άλλες θεές που της παράστεκαν έστειλαν την Ίριδα, την αγγελιαφόρο των θεών, να φέρει την Ειλείθυια, τάζοντας της κρυφά ένα περιδέραιο για δώρο.
Και ευθύς η Λητώ "στραμμένη προς τον Κύνθο, το βουνό του Δία", έφερε στον κόσμο τον πιό όμορφο από τους αθανάτους κοντά στην "τροχοειδή λίμνη".
Γέλασε ολάκερη η Γαία, όλα πλημμύρισαν φώς, γέμισαν άνθη και ο νεογέννητος Φοίβος με τα μακριά μαλλιά πετώντας τα σπάργανα αρχίζει να περιφέρεται με την αγαπημένη του κιθάρα και τα καμπύλα τόξα.
Η ως τότε Ά-δηλος από την περιπλάνηση Αστερία έγινε ΔΗΛΟΣ δηλ φανερή, και ο μύθος λέει δέθηκε στο βυθό με αδαμάντινες αλυσίδες.
( Στον παραπάνω μύθο οι μυσταγωγοί θα αντιληφθούν τις βαθύτερες αλήθειες και αληγορίες του Σύμπαντος κόσμου.)
Απόλλων, από την προαρχαία ρίζα Πέλ, όπως πελταστής, ο εκδηλωμένος αυτός που εξωτερικεύει.
(φωτογραφίες, και σχετικά έχουν σταλέι στη Rose777, για να βοηθήσει στη ολοκλήρωσει της παρουσίασης)
Συνεχίζεται...